سرمقاله

یادداشت
اسماعيل علوی

دوازده‌گانه مشکل‌گشا!
مقام معظم رهبری در دیدار رئیس و اعضای مجلس خبرگان رهبری با ایشان، با اشاره به شرایط پیچیده و حساس کنونی، به تبیین واقعیات امروز جهان پرداختند. معظم‌له در این دیدار، وظایف دوازده‌گانه مسئولان در شرایط امروزی را نیز برشمردند. وظایفی که اجرای درست آن از سوی مسئولان کشور می‌تواند حلال بسیاری از مشکلات حال و آینده کشور باشد. در بین وظایف اعلام شده از سوی مقام معظم رهبری با توجه به شرایط فعلی کشور و جهان، چند نکته حائز اهمیت است و نیاز به بررسی و تبیین و توجه بیشتری دارد. نخست آنجا که می‌فرمایند: «مسئولان باید با جبهه دشمن مرزبندی صریح و شفاف داشته باشند، به‌خصوص در شرایط کنونی.» و دوم، انتقاد ایشان از کسانی که به بهانه برخی مشکلات، افرادی را که استقامت کرده‌اند، ملامت می‌کنند. از این‌رو فرمودند: «برخی تصور نکنند که اگر تسلیم دشمن شدیم، مشکلات حل خواهد شد.» و نکته سوم آنجا که از« استفاده از ظرفیت داخلی و دیدن نقاط مثبت فراوان کشور» یاد می‌کنند. علت اهمیت این موضوعات چیست؟ واقعیت این است که با توجه به شرایط حساس کشور و جهان، انجام برخی رفتارها و گفتارهای نادرست، به‌ویژه از سوی برخی مسئولان، برای کشور ایجاد هزینه‌هایی کرده و گاه توهماتی را در ذهن دشمنان ایجاد می‌کند که به نفع نظام و مردم نبوده و نیست. اینکه مثلاً در حالی که آمریکایی‌ها در موقعیت‌های مختلف، علیه ایران سخن‌فرسایی کرده و ایران را تهدید به تحریم یا گزینه نظامی و... می‌کنند، برخی مسئولان دستگاه امور خارجه و... به سادگی از کنار آن بگذرند و این سخنان را صرفاً برای مصرف داخلی سران آمریکا بدانند و یا اینکه، رئیس مجمع تشخیص مصلحت از قول امام راحل رژه رفتن نیروهای مسلح از روی پرچم آمریکا را درست نداند، را چگونه می‌توان سخن از سر عقل و منطق دانست؟! مگر ایشان سخنان اخیر سران آمریکا در آیپک علیه ایران و دیدار نخست‌وزیر جنایتکار رژیم صهیونیستی را نشنیده است؟! و آیا اینکه یک نماینده مجلس هر از گاه سخنانی بر زبان آورد که جز سوءاستفاده دشمن را در پی ندارد، مرزبندی با دشمنان و شناخت دشمن است؟! اینکه برخی از مسئولان حل همه مشکلات کشور را به تحریم‌ها گره بزنند و رفع آن و مذاکره با آمریکا را تنها راه رهایی از تحریم‌ها بدانند، می‌تواند اقدامی عقلانی باشد؟! آیا منفعلانه برخورد کردن در برابر سخنان تهدیدآمیز سران آمریکا و صهیونیست‌ این توهم را در آنان به وجود نخواهد آورد که در موضع ضعف قرار داریم؟! این همه درحالی است که به گفته بسیاری از کارشناسان داخلی و خارجی، ایران امروز در موقعیتی بسیار مقتدرانه نسبت به غرب قرار دارد و در مقابل، آمریکا و هم‌پیمانان غربی و عربی‌اش در منطقه در نقطه ضعف و افول‌قرار دارند. شکست‌های طرح‌های دشمنان جبهه مقاومت در منطقه به ویژه در سوریه و بحران اقتصادی اروپا و آمریکا، همه و همه مؤید این ادعاست. از همین رو است که بسیاری، عربده‌کشی و تهدیدات هر از گاه سران آمریکایی و صهیونیستی علیه جمهوری اسلامی را بیش از آنکه نشانه توانمندی آنان بدانند، ناشی از ضعف ایشان می‌دانند.
مقام معظم رهبری هم در همین دیدار به این نکته اشاره کرده و می‌فرمایند: «دشمن با وجود بغض و کینه عمیق، از مقابله با نظام اسلامی و ملت ایران عاجز است و به ‌دلیل این عجز، به تحریم‌ روی‌ آورده است.» اگر همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند، مسئولان ما واقع‌بین بوده و نقاط مثبت فراوان کشور را در کنار برخی نقاط ضعف ببینند و از ظرفیت‌های بی‌شمار داخلی و ملی استفاده کنند، قطعاً دیگر نیازی نیست که در برابر زورگویی‌های سران استکبار منفعلانه موضع گرفته و حل همه مشکلات کشور را به رفع تحریم‌ها ربط دهیم. قطعاً اجرای درست و دقیق وظایف دوازده‌گانه مدنظر رهبری از سوی مسئولان، بسیاری از مشکلات را حل خواهد کرد. وظایف دوازده‌گانه مسئولان، مشکل‌گشای کشور در شرایط حساس و پیچیده امروز است.

امام خامنه‌ای در دیدار اعضای مجلس خبرگان
برخی تصور نکنند که اگر ما تسلیم دشمن شویم، مشکلات حل خواهد شد
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی روز پنج‌شنبه (15/12/92) در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری، در سخنان مهمی ضمن برشمردن برخی از واقعیات جهانی به تبیین «وظایف اصلی مسئولان نظام اسلامی» در شرایط حساس و پیچیده كنونی پرداختند.

آرامش ظاهری جهان استکبار در حال فروپاشی است
رهبر معظم انقلاب در ابتدای سخنان خود با اشاره به جایگاه ویژه مجلس خبرگان در مجموعه اركان نظام، گفتند: اجتماع علما، بزرگان و مجتهدان ملت ایران در نشست‌های مجلس خبرگان همواره دارای اهمیت است اما این اهمیت در برخی شرایط و دوران‌ها مضاعف می‌شود كه شرایط كنونی از جمله این مقاطع است.
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای با اشاره به تحولات مهم و پیچیده امروز در دنیا و منطقه، «خودنگری و بازیابی وظیفه» را از جمله مسئولیت‌های این دوران خواندند و افزودند: در چنین شرایطی همه اركان نظام از جمله مجلس خبرگان، باید نگاه مبتكرانه و اساسی به واقعیات جهان داشته باشند.
ایشان سپس به تبیین برخی واقعیات امروز جهان پرداختند و خاطرنشان كردند: آغاز تحولات اساسی در جهان و منطقه و آشكار شدن نشانه‌های آن در نقاط مختلف از جمله شمال آفریقا، آسیا و اروپا، یكی از واقعیات امروز است كه باید این نشانه‌ها را دید و با رصد تحولات، آنها را مورد بررسی دقیق قرار داد.
بر هم خوردن آرامش ظاهری جبهه استكبار و قدرت‌های سنتی حاكم بر دنیا، دومین واقعیتی بود كه رهبر انقلاب اسلامی به آن اشاره كردند و گفتند: یكی از نشانه‌های بر هم خوردن این آرامش ظاهری، بحران اقتصادی اروپا و آمریكا است كه علائم ورشكستگی اقتصادی آنها در حال آشكار شدن است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به موضع‌گیری برخی افراد در مقابل واژه «بیداری اسلامی»، تأكید كردند: اكنون مشخص شده است كه این بیداری كاملاً مرتبط به اسلام بوده و اگرچه در ظاهر آن را خاموش كردند اما «روح خودباوری و احساس هویت اسلامی» هیچ‌گاه از بین نخواهد رفت و اكنون نیز از بین نرفته است.

روحیه انقلابی همچنان
در ملت ایران زنده است
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، رشد ایستادگی و بالندگی اسلامی ملت ایران و روحیه استقلال‌خواهی این ملت را پس از گذشت 35 سال، یكی از واقعیات مهم دنیای امروز برشمردند و خاطرنشان كردند: روحیه انقلابی همچنان در ملت ایران زنده است و آنچه كه در راهپیمایی 22 بهمن امسال اتفاق افتاد، یك پدیده بی‌نظیر و تأییدكننده همین موضوع است.

استفاده از ظرفیت‌های بی‌شمار داخلی و ملی
رهبر معظم انقلاب اسلامی در سخنان خود دوازده وظیفه را برای مسئولان نظام اسلامی مشخص كردند. واقع‌بینی و دیدن نقاط‌ قوت فراوان در كنار برخی نقاط ضعف، نخستین وظیفه‌ای بود كه حضرت آیت‌الله‌العظمی‌ خامنه‌ای به آن اشاره كردند و گفتند: واقعیت آن است كه انقلاب اسلامی ایران برخلاف انقلاب‌های معمول در دنیا، با وجود گذشت بیش از سه دهه از پیروزی آن، همچنان سرزنده و شاداب است و از اسلام و استقلال و ایستادگی ملی و توسعه درون‌زا و عدالت سخن می‌گوید و برای این اهداف بزرگ، تلاش می‌كند.
افتخار به نسل جوان متدین و انقلابی و قدر دانستن این جوانان، دومین وظیفه‌ای بود كه رهبر معظم انقلاب اسلامی به مسئولان گوشزد كردند و افزودند: شأن نسل جوان كنونی انقلاب، بالاتر از جوان نسل اول انقلاب است، زیرا جوان امروز با وجود آنكه پیروزی انقلاب و مسائل بعد از آن را ندیده و در معرض انواع آسیب‌های ناشی از فضای مجازی و ماهواره‌ها نیز قرار دارد، اما متدین است و پای انقلاب ایستاده است.
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای توجه به ظرفیت‌های بی‌شمار داخلی و ملی و استفاده از آنها را یكی دیگر از وظایف مسئولان دانستند و خاطرنشان كردند: خوشبختانه مسئولان كشور از جمله مسئولان دولت جدید، همه از ظرفیت‌های بی‌شمار داخلی آگاهند و بر لزوم استفاده از آنها معتقدند. ایشان افزودند: همین ظرفیت‌های فراوان داخلی بود كه مجموعه مسئولان نظام را به موضوع اقتصاد مقاومتی رهنمون كرد.

نباید از دشمن غافل شد
رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأكید بر اینكه غفلت نكردن از دشمنی دشمنان یكی دیگر از وظایف مهم مسئولان است، گفتند: تا هنگامی كه نظام اسلامی و ملت ایران بر اصول اسلام و انقلاب و استقلال، پایبند است، دشمن از دشمنی خود دست بر نخواهد داشت بنابراین نباید از دشمن غافل شد.
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای تأكید كردند: جبهه استكبار نسبت به ملت ایران، كینه عمیقی دارد و امروز همه، عمق كینه و بغض دشمنان را در صحبت‌های آنها می‌بینند.
ایشان اجرایی كردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را از دیگر وظایف مسئولان دانستند و افزودند: دشمن با وجود بغض و كینه عمیق، از مقابله با نظام اسلامی و ملت ایران عاجز است و به دلیل این عجز، به تحریم روی آورده و خود آنها نیز می‌دانند كه ابزار تحریم از ابتدای انقلاب تاكنون، بی‌فایده بوده است.

حرکت جهادی عامل پیروزی انقلاب اسلامی است
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، «تكیه به مردم و حركت جهادی» را یكی دیگر از وظایف مهم مسئولان برشمردند و گفتند: از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاكنون، در هر مقطعی كه مردم به وسط میدان آورده شدند و با نام خدا، حركت جهادی آغاز شد، پیروز آن میدان بودیم كه نمونه‌های عینی آن، پیروزی انقلاب اسلامی و پیروزی در هشت سال دفاع مقدس است.
مسئولان باید با جبهه دشمن مرزبندی صریح و شفاف داشته باشند
رهبر معظم انقلاب توجه دائمی مسئولان و مقایسه شرایط كنونی و توانایی‌های امروز با شرایط سال‌های پیش را یكی از وظایف دانستند و درخصوص هشتمین وظیفه مسئولان افزودند: مسئولان باید با جبهه دشمن مرزبندی صریح و شفاف داشته باشند، به‌خصوص در شرایط كنونی. رهبر معظم انقلاب اسلامی تأكید كردند: برخی در این خصوص مغالطه می‌كنند و اینگونه القا می‌كنند كه مرزبندی به معنای قطع رابطه با دنیا است در حالی‌كه مرزبندی با جبهه دشمن، همانند مرزهای جغرافیایی، نسبت ما و دشمن را مشخص می‌كند.

كسانی‌كه سعی می‌كنند استقلال کشور را كم‌رنگ كنند، به مردم و كشور خدمت نمی‌كنند
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای با انتقاد از برخی افراد كه تلاش دارند به بهانه جهانی شدن، موضوع استقلال را كم‌رنگ كنند، افزودند: استقلال یك مرز است و كسانی‌كه سعی می‌كنند مرزهای دینی و عقیدتی و مرزهای سیاسی را كم‌رنگ و یا محو كنند، به مردم و كشور خدمت نمی‌كنند. ایشان خاطرنشان كردند: كسی مخالف ارتباط با جهان نیست، اما باید مشخص شود كه با چه كشورهایی ارتباط داشته باشیم و این ارتباط چگونه باشد.
رهبر معظم انقلاب اسلامی همچنین با انتقاد از كسانی‌كه به بهانه برخی مشكلات، افرادی را كه استقامت كرده‌اند، ملامت می‌كنند، گفتند: برخی تصور نكنند كه اگر ما تسلیم دشمن شویم، مشكلات حل خواهد شد. حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای افزودند: من از مسئولان كشور كه در مقابل دشمن موضع صریح می‌گیرند و منفعل نبودن ملت ایران و انقلاب اسلامی را صراحتاًً اعلام می‌كنند، واقعاً تشكر می‌كنم و اینگونه موضع‌گیری‌های صریح در مقابل دشمن، باید به‌صورت گفتمان درآید.
ایشان، وظیفه دیگر مسئولان را، «بیمناك نشدن از دشمن و اتكا به خداوند» دانستند و تأكید كردند: امروز دشمنان ملت ایران جزو بدنام‌ترین‌ها هستند.

درباره مسائل فرهنگی نگرانم
حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای توجه به فرهنگ دینی و انقلابی را یكی از وظایف خطیر مسئولان دانستند و با اشاره به اظهار نگرانی نمایندگان مجلس خبرگان از مسائل فرهنگی كشور، تأكید كردند: من هم از مسائل فرهنگی نگرانم و در این نگرانی نمایندگان محترم خبرگان سهیم هستم. رهبر معظم انقلاب اسلامی افزودند: دولت محترم باید به این موضوع توجه كند و مسئولان فرهنگی نیز باید توجه داشته باشند كه چه می‌كنند، زیرا در مسائل فرهنگی نمی‌توان بی‌ملاحظگی كرد. حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای خاطرنشان كردند: مسئله فرهنگ مهم است، زیرا اساس ایستادگی و حركت نظام اسلامی، مبتنی بر حفظ فرهنگ اسلامی و انقلابی و تقویت جریان فرهنگی مؤمن و انقلابی است.
دوازدهمین مسئولیتی که ایشان برای مسئولان بر شمردند گفتان سازی این اصول در کشور بود.

با اجرای مانور فجر ۹۲ انجام شد
تمرین آمادگی کارکنان بیمارستان بقیه الله(عج) برای مقابله با بحران
مانور فجر ۹۲به منظور تمرین و آمادگی برای اداره بیمارستان در زمان بحران با همکاری و همراهی قرارگاه ثارالله(ع)، ناجا، هلال احمر و اورژانس تهران در بیمارستان بقیه‌الله الاعظم(عج) برگزار شد.
به گزارش صبح صادق، سردار دکتر جعفر اصلانی فرمانده دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله(عج) در حاشیه این مانور به خبرنگار ما گفت: در این برنامه تمرینی ۳۰ نفر که در انفجار تروریستی فرضی مجروح شده بودند با هماهنگی قرارگاه ثارالله(ع) به همراهی اورژانس تهران و هلال احمر برای درمان به این بیمارستان منتقل شدند.
وی افزود: علاوه براین، در سناریوی دیگری در یکی از محلات تهران مأموران با اخلالگران نظم و امنیت مقابله می‌کنند که طی آن ۲۰ نفر از مأموران و ۵۰ نفر از اخلالگران مجروح می‌شوند که این افراد هم برای درمان به بیمارستان بقیه الله(عج) اعزام شدند.
سردار اصلانی ادامه داد: در چنین حالتی چون یک وضعیت غیرعادی از جهت تعداد زیاد و ورود همزمان مجروحان به بیمارستان روی می‌دهد، برای بیمارستان یک نوع بحران محسوب می‌شود؛ لذا برای انجام این برنامه تمرینی به دنبال افزایش آمادگی کارکنان بیمارستان به منظور رویارویی و مقابله با چنین شرایطی بودیم.
این برنامه تمرینی با ورود یک فروند بالگرد هلال‌احمر که ۱۵ نفر از مجروحان را به بیمارستان منتقل کرده بود در ساعت۱۵: ۱۵ دقیقه شروع شد و کادر پزشکی بیمارستان کار پذیرش و اقدامات لازم درمانی را بر روی مسدومان آغاز کردند.
گفتنی است؛ در این برنامه تمرینی ۳۰ نفز از مجروحان به وسیله دو فروند بالگرد و مابقی مجروحان با آمبولانس به بیمارستان منتقل شدند.

يادداشت
مهدي سعیدي

ضرورت گفتمان‌سازی
سال‌های متمادی است که حکیم فرزانه انقلاب اسلامی، راهبردهای کلان کشور را با رصد تهدیدات و فرصت‌ها و آسیب‌ها و قوت‌ها طرح‌ریزی کرده‌اند و برای اجرایی شدن در دستور کار مسئولان کشور قرار می‌دهند. همچنین با ایراد سخنرانی آن را به افکار عمومی عرضه می‌کنند تا با فراگیر شدن آن، فضا برای تحقق عملی آن فراهم آید. طرح مباحثی چون تهاجم فرهنگی یا شبیخون فرهنگی، جنبش نرم‌افزاری، مردم‌سالاری دینی، کرسی‌های آزاداندیشی و نظریه‌پردازی، تولید علم بومی، طراحی سبک زندگی اسلامی - ایرانی و اقتصاد مقاومتی،‌ فهرستی از دغدغه‌های رهبری است که باید به مطالبه عمومی بدل می‌شدند.
بخشی از این رویکرد در قالب نام‌گذاری سال‌ها دنبال شده است که مروری بر بیانات ایشان در این زمینه نیز به‌خوبی نشانگر دغدغه‌های رهبری و اولویت‌های کشور است. حماسه سیاسی و اقتصادی(1392)، تولید ملى و حمایت از کار و سرمایه‌ ایرانى(1391)، جهاد اقتصادی(1390)، همت مضاعف ـ کار مضاعف (1389)، حركت به سمت اصلاح الگوی مصرف(1388)، نوآوری و شکوفایی(1387) و... نمونه‌هایی از این نامگذاری‌هاست که با هدف توجه همگانی و عملیاتی‌سازی مطرح شده‌اند.
آخرین مطالبه و ضرورتی که این روزها در فضای تقابلی تشدید شده جمهوری اسلامی و استکبار جهانی، مورد تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار دارد، مسئله «اقتصاد مقاومتی» است.
حقیقت مطلب آن است که برای تحقق عینی و عملیاتی شدن این دغدغه‌ها و رهنمودها، باید «گفتمان‌سازی» کرد. این مهم در آخرین اظهارات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اعضای مجلس خبرگان نیز مورد تأکید قرار گرفت. معظم‌له در آن جمع فرمودند: «آخرین مطلب، مسئله گفتمان‌سازى است. این مطالبى كه عرض كردیم، اینها فقط نصیحت و درد دلِ بین ما نیست كه شما بگویید بنده بشنوم، بنده بگویم شما بشنوید، باید اینها به صورت گفتمان در بیاید. گفتمان یعنى باور عمومى؛ یعنى آن‌چیزى كه به صورت یك سخنِ مورد قبول عموم تلقى بشود، مردم به آن توجه داشته باشند؛ این با گفتن حاصل می‌شود؛ با تبیینِ لازم ـ تبیین منطقى، تبیین عالمانه و دور از زیاده‌روى‌هاى گوناگون ـ حاصل می‌شود؛ با زبان صحیح، با زبان علمى و منطقى و با زبان خوش، بایستى این مطالب را منتقل كرد.»
برای گفتمان‌سازی، باید همه افراد و مجموعه‌هایی که در شکل دادن به نگرش جامعه سهیم هستند، دست به کار شوند که برای این کار باید اتاق فکری مرکزی، رسالت‌ها و مأموریت‌های اقشار مختلف را مشخص و آنان را برای تحقق امر بسیج کند.
در کنار وظایفی که بر عهده دستگاه‌های اجرایی و مدیریتی است، نخبگان علمی، فرهنگی و مذهبی اعم از حوزویان و دانشگاهیان، شاید مهم‌ترین اقشاری هستند که در زمینه گفتمان‌سازی نقش‌آفرینند. از دیگر گروه‌های مرجع اعم از هنرمندان و... نیز در این میان نقش موثری دارند.
بازیگر اصلی دیگری که در شکل‌گیری اذهان عمومی نقش‌آفرین است، رسانه‌ ملی است که باید سهم بیشتری نسبت به دیگر رسانه‌ها برعهده داشته باشد.
از مطبوعات و رسانه‌های مجازی نیز با توجه به نقش‌آفرینی که در فرهنگ‌سازی دارند، انتظار ویژه‌ای می‌رود. بالاخص آنکه، بیشترین مخاطب تأثیرپذیر آن نیز جوانان هستند.
منابر، مساجد، هیئات مذهبی که به عنوان نهادهای مردم‌نهاد سنتی ما در دل توده‌های ملت در سراسر کشور نفوذ دارند نیز در مسیر گفتمان‌سازی سهم بسزایی دارند.
در کنار همه مجموعه‌های فرهنگی، مجموعه‌های سیاسی، از جمله احزاب و گروه‌های سیاسی نیز نقش کلیدی در تحقق این مقوله ملی دارند. احزاب سیاسی نیز که یکی از کارکردهای ویژه آنها، جامعه‌پذیری سیاسی و آگاه‌سازی افکار عمومی است، با ترجیح دادن مصالح کشور و منافع ملی بر منافع جناحی، با شرح واقع‌بینانه شرایط کشور و سطح دشمنی‌های استکبار جهانی، اهمیت توجه همه‌جانبه به اقتصاد مقاومتی را گوشزد کنند و در فرایند گفتمان‌سازی سهیم باشند.
به هر حال، همانطور که رهبری معظم نیز تأکید داشتند، برای ماندگاری این سخنان و رفع دغدغه‌ها، باید آنها به گفتمان و مطالبه‌ای عمومی تبدیل شوند تا عملیاتی شده، به ثمر رسند و ماندگار گردند، وگرنه خیلی زود در لابه‌لای گفته‌ها و روزمر‌گی‌ها به فراموشی سپرده خواهند شد.

قدر عافیت؟!
نکته: می‌گویند کفن دزدی در بستر مرگ افتاده بود. پسرش را فراخواند و گفت: پسرم من تمام عمر به کفن دزدی مشغول بودم و همواره نفرین خلقی به دنبالم بوده است. حال که در بستر مرگم از تو می‌خواهم چنان کنی که مردم پس از مرگ من، مرا بسیار دعا کنند و از خداوند یکتا آموزش مرا درخواست نمایند. پسر گفت: ای پدر! چنان کنم که می‌خواهی و از این پس خلایق را به دعاگویی‌ات مشغول می‌سازم. پدر همان دم جان سپرد. پسر از فردا، شغل پدر (کفن‌دزدی) را پیشه خود کرد. با این تفاوت که، کفن را که از مردگان می‌دزدید، چوبی را نیز در شکم آنان فرو می‌کرد! از آن پس مردم می‌گفتند: خدا کفن دزد اول را بیامرزد که فقط می‌دزدید و چنین بر مردگان ما بی‌حرمتی روا نمی‌داشت!
نظر: گاه انسان قدر موقعیتی که در آن است را نمی‌داند تا اینکه به گرفتاری‌ای مبتلا می‌شود که برخی گرفتاری‌های کوچک گذشته، خوش و خرم به نظرش می‌رسد. برای نمونه یک سرباز قدر سختی‌های دوران خدمت را نمی‌داند تا اینکه بعدها در زندگی به سختی‌هایی دچار می‌شود که با افسوس به گذشته نگاه می‌کند. یا کارمندی که قدر رئيس سابق خود را نمی‌داند و بعدها به رئیسی دچار می‌شود که فقط باید به خدا پناه برد . همه‌ اینها، نشان از عدم شکرگزاری انسان و ندانستن قدر موقعیت خود است. پس باید همواره قدر لحظه‌ها را دانست، تا به بلایی در آینده دچار نشویم!

اخبار

وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی
شرح یک روز از زندگی رهبر انقلاب براي پاسخ به تمام شبهات کافی است
«صفار هرندی» با اشاره به دیدگاه‌های فرهنگی مقام معظم رهبری گفت: وقتی شما به سوابق ايشان رجوع می‌کنید، مي‌بينيد با عرصه‌های مختلف فرهنگی آشنا است. همین کتاب ارزشمند «شرح اسم» كه جا دارد همه آن را مطالعه كنند، وقتي انسان مطالعه مي‌كند، با جنبه‌هاي مختلف فرهنگي مقام معظم رهبري آشنا مي‌شود، شناخت عالي ايشان از شعر و شاعري، شناخت فني ايشان از ادبيات داستاني نه تنها ادبيات داستاني داخلي بلكه جهاني و... از ويژگي‌هايي است كه ايشان در كنار ساير امتيازات، دارا است. گفته مي‌شود وقتی آقای پوتین با حضرت آقا ملاقات کردند، رهبر انقلاب با اشاراتي به تاریخ روسیه که بعضی از آنها مثلاً در رمان‌های نویسندگان بزرگ روس نمود داشته است، نکاتی را یادآور می‌شوند كه پوتين مبهوت شده و بعداً اظهار مي‌كند این مرد از من ـ که رئیس‌جمهور روسيه هستم ـ از تاريخ کشور من اطلاعات عمیق‌تر و وسیع‌تری داشت. وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: فردی مثل ايشان که تسلط‌شان به رمان تا این حد گسترده است، کسی که وقتی اهالی موسیقی خدمت‌شان می‌رسند، چیزهایی از ایشان می‌شنوند که از آشنايي ایشان به این عرصه حکایت می‌کند. در دوره وزارت بنده، وقتی اهالی سینما در خدمت ایشان بودند، مطالب رهبر را كه شنیده بودند، يك حالت بهجتی به آنها دست داده بود که خدا را شکر کسی مثل ایشان بالاسر این مملکت است، هیچ‌کس تا حالا مثل ایشان، ما را به اعتبار اینکه سینماگر هستیم، شناسايي نكرده بود و بعد هم انتظارات و رهنمودهایی که ایشان داشت، کاملاً روی وجدان این افراد اثرگذاری داشت به گونه‌ای كه بعضی از آنها انگیزه پيدا كردند که بروند سراغ تولیداتی که متأثر از کلام آن روز ایشان بود. حالا در ميان بزرگان انقلاب، ما چند نفر مثل ايشان داريم؟ داریم آدم‌هایی که شاید سال تا سال یک رمان نخوانند، کتابی خارج از کتاب‌های حوزه تخصصی خودشان را مطالعه نکنند یا مثلاً یک فیلم سینمایی را ندیده باشند. من می‌دانم که مقام معظم رهبري هر ازگاهي فیلم‌ها را می‌بینند، برای‌شان امکانی را فراهم می‌کنند تا فیلم‌ها را ببینند؛ احساس می‌کنند که نیاز دارند در این عرصه از آخرین پدیده‌هایی که اتفاق مي‌افتد، مطلع باشند. اگر کسی مثل ایشان بالاسر کار باشد، شما آرامش بیشتری دارید و وقتی حکمی در این زمینه صادر می‌کنند يا قضاوتی می‌کنند و درخواستی را مطرح می‌کنند، از این منظر است كه به اين حوزه اشراف دارند. در اوج روزهاي فتنه سال 88، يكي از نويسندگان، هفت يا هشت جلد از كتاب‌هايي را كه براي خود و دوستانش است، به مقام معظم رهبري هديه مي‌دهد تا در ساعات فراغت‌شان مطالعه كنند، چند روز بعد در اوج شلوغي‌ها اطلاع مي‌دهند كه آقا كتاب شما را مطالعه كرده و حاشيه‌نويسي هم كرده‌اند، يعني با يك معرفتي كتاب‌ها را خوانده‌اند كه حاشيه هم زده‌اند، در آن روزهايي كه كشور گرفتار مسائل مختلف است و مدام به ايشان رجوع مي‌شود، جلسات متعدد با نيروهاي امنيتي و سياسي و خارجي دارند، ديدار با خانواده شهدا و ديدارهاي عمومي را بايد داشته باشند، با اين همه ايشان فرصت كرده ‌و رمان‌ها را مطالعه كردند، اين مسئله اولاً نشانه چندبعدي بودن شخصيت و در ثاني، آرامش ايشان است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام افزود: براي خود من شعف‌انگيزتر از هرچيز اين بود كه به كسي دل سپرده‌‌ايم كه در اوج آن هيجانات كه دل‌ها را مي‌لرزاند، آنقدر آرامش دارد كه رمان مي‌خواند، امور كشور را در فضاي غبارآلود اداره مي‌كند و از طرف ديگر، برنامه مطالعه رمان را تعطيل نمي‌كند. علت تخريب‌ها عليه ايشان و خانواده معظم‌له را اگر جست‌وجو كنيم، ضربه‌اي است كه غرب از اينجا خورده است. شايد بتوان گفت دنياي كفر براي اولين بار برابر خودش نقطه‌اي كه كانون بسيج استعدادهاي آزادي‌خواهان و استقلال‌طلبان عالم عليه جبهه استكبار است را در وجود ولي‌فقيه مي‌بيند و مي‌خواهد از هر فرصتي براي ضربه زدن به اين نقطه كانوني استفاده كند، اگرچه ادعاهاي مضحك‌شان را حتي دوستان خودشان هم باور نمي‌كنند، مثلاً وقتي شبهاتي درباره وضعيت اقتصادي ايشان و خانواده‌شان مطرح مي‌كنند، بعضي از كساني كه پادو و كارشناس شبكه‌هاي ضد ايراني هستند نيز اين شبهات را موجب تمسخر اين شبكه‌ها مي‌دانند. نمونه بارزش همان آقاي وزير سابق (مهاجرانی) است كه درباره شبهات اقتصادي مطرح‌شده حول زندگي حضرت آقا و خانواده ايشان گفت: «از اين حرف‌ها نزنيد كه اين حرف‌ها مضحك است، من از نزديك ايشان را مي‌شناسم و اين قبيل حرف‌ها به ايشان نمي‌چسبد و مردم هم باور نمي‌كنند.»




امام تا آخر بر سر شعار مرگ بر آمریکا ایستاد
عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: سال 88 عکس امام(ره) را پاره کردند و به امام حسین(ع) توهین نمودند. این کارها را موسوی و کروبی انجام دادند و الان هم دل ما از دست این‌ها داغدار است.
به گزارش رجانیوز، آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی، عضو مجلس خبرگان رهبری در برنامه شناسنامه در مورد شروع دوران مبارزاتی خود علیه رژیم شاه اظهار داشت: از زمانی که آقای بروجردی به قم آمدند، من با حضرت امام خمینی(ره) آشنا شدم و از درس ایشان استفاده زیادی کردم. من در جاهایی که منبر می‌رفتم، به خصوص خوزستان در مورد کارهای شاه صحبت می‌کردم. این موضوعات باعث تبعید من به گناباد شد.
آیت‌الله خزعلی در مورد جایگاه شورای نگهبان هم اظهار داشت: اگر شورای نگهبان نباشد، تفسیر قانون اساسی و انتخابات‌ها درست نیست. عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین گفت: شورای نگهبان تا امروز وظیفه خود را به خوبی انجام داده است. زمانی که ما در شورای نگهبان بودیم هم گاهی تخریب‌هایی صورت می‌گرفت. در هر صورت شورای نگهبان یکی از ارکان مهم است و منافقین و دشمنان باید آن را تخریب کنند. اما ما به این تخریب‌ها توجهی نداشتیم و کار خودمان را می‌کردیم. الان هم شورای نگهبان به خوبی در حال فعالیت است و آقای جنتی محکم ایستاده‌اند.
عضو سابق شورای نگهبان افزود: شورای نگهبان دارای کارشناسان مختلفی است و همچنین استادان مختلف دانشگاه در این شورا کار می‌کنند. اینکه می‌گویند کار شورای نگهبان کارشناسی نیست و سلیقه‌ای عمل می‌کند هم یکی از همان تخریب‌هایی است که از سوی دشمن صورت می‌گیرد و تأثیری روی کار شورای نگهبان نخواهد داشت. خزعلی درباره فتنه 88 گفت: سال 88 عکس امام(ره) را پاره کردند و به امام حسین‌(ع) توهین نمودند. این کارها را موسوی و کروبی انجام دادند و الان هم دل ما از دست این‌ها داغدار است. وی در پایان گفت: با وجود اینکه امروز برخی افراد حرف‌های دروغ می‌زنند، اما امام(ره) تا آخر بر سر شعار مرگ بر آمریکا ایستاد.





وقتی اصلاح‌طلبان مبانی نظام را هدف می گیرند!
«سعید رضوی‌فقیه» در همایش فصلی اصلاح‌طلبان با حمله به نهادهای حاکمیتی، فعالیت‌های شورای نگهبان را زیر سوال برد و مبانی نظری انقلاب اسلامی را تخریب کرد. سعید رضوی‌فقیه، پنج‌شنبه 8 اسفندماه در همایش فصلی اصلاح‌طلبان در همدان، علاوه بر تخریب مجلس خبرگان، مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان، موضع‌گیری‌های وقیحانه‌ای نیز نسبت به جایگاه ولایت‌فقیه کرده است. وی سابقه فعالیت در روزنامه‌های زنجیره‌ای دوم خرداد، صبح امروز، بهار، دوران امروز، بنیان، نوروز، یاس نو و وقایع اتفاقیه را دارد. آیت‌الله نوری همدانی در واکنش به اقدام عضو سازمان منحله مشارکت طی سخنانی در جمع طلاب و فضلایی که برای ابراز انزجار نسبت به اظهارات سخیف سعید رضوی‌فقیه در بیت ایشان تجمع کرده بودند، اظهار داشت: همه کسانی که در این ماجرا دخیل بودند، باید به نحوی گوشمالی داده شوند تا درس عبرتی برای دیگران باشد و دیگر هیچ کس در هیچ کجا جرئت تکرار چنین اقدامی را نداشته باشد؛ ما منتظر اقدامات بعدی مسئولان هستیم. محکوم کردن به تنهایی کفایت نمی‌کند. باید کسانی که این شخص را دعوت کرده‌اند، برکنار شوند و از آنجایی که زیرمجموعه آنها چنین تفکری دارند باید کل افراد آن مجموعه که اینچنین هستند، برکنار شوند. آیت‌الله نوری همدانی در ادامه با یادآوری مسئله آغاجری در سال 81 افزود: این مسئله بزرگ‌تر از جریان آغاجری است؛ در جلسه‌ای که آغاجری آن حرف‌ها را زد دو زن در اعتراض به حرف‌های او سخن گفتند، اما در این جلسه کسی چیزی نگفت؛ باید بررسی شود که حاضران در آن جلسه موافق آن اظهارات بوده‌اند یا نه؛ اگر مخالف بودند، چرا به وی اجازه دادند اینقدر فرصت توهین پیدا کند و سخنانش را ادامه دهد؟! دادگستری استان همدان با صدور اطلاعیه‌ای از رسیدگی قانونی به سخنرانی عنصر افراطی جبهه منحله مشارکت در همایش اصلاح‌طلبان همدان خبر داد. در اطلاعیه دادگستری استان همدان آمده است: به اطلاع می‌رساند بر اساس گزارش واصله از سوی مراجع قانونی ذی‌ربط در خصوص سخنرانی یکی از منسوبان به یکی از جریان‌های سیاسی که روز پنج‌شنبه هشتم اسفندماه در یکی از حسینیه‌های شهر همدان انجام شده است، موضوع برای پیگرد قانونی مقتضی توسط مقامات قضایی صالحه استان در حال رسیدگی[است] و حسب موازین قانونی اتخاذ تصمیم خواهد شد. گفتنی است چنین مراسمی با مجوز معاون سیاسی امنیتی استاندار همدان برگزار گردیده است.

ایران تأسیسات دفاعی آمریکا را هک کرده!
پایگاه خبری «فاکس‌نیوز» مدعی همکاری ایران و روسیه برای انجام حملات سایبری علیه آمریکا شده است. این پایگاه به نقل از رئیس سابق کمیته اطلاعات مجلس نمایندگان آمریکا نوشت: ایران به عنوان اصلی‌ترین تهدید سایبری علیه آمریکا مطرح است و تاکنون نیز توانسته سیستم شماری از تأسیسات دفاعی و همچنین نهادهای نظامی ایالات متحده را هک کند. «پیتر هوکسترا» گفته ایران به طور غیرمنتظره‌ای توانسته در مدت زمانی کوتاه قابلیت‌های سایبری خود را ارتقا دهد. وی مدعی شده این امر احتمالاًً به پیوندها و همکاری‌های موجود ایران و روسیه ارتباط پیدا می‌کند.

هماهنگی موسسات تحقیقاتی تهران با لندن!
آیت‌الله مصباح یزدی با اشاره به اينكه براي مطالعات راهبردي و اسلامي‌سازي علوم انساني علاوه بر آسيب‌شناسي، بايد فعاليت‌هاي دشمن در آن زمينه نيز مورد توجه قرار گيرد، خاطرنشان كرد: پايه ايدئولوژيك فتنه 88 در لندن شكل گرفت و در واقع كساني كه پايه‌گذار آن فتنه بودند، در انگلستان تحصيل كرده بودند و پايه‌هاي ايدئولوژيك آنها، همانجا شكل گرفته بود. عضو خبرگان رهبري در ديدار با اعضاي هيئت‌رئيسه دانشگاه دفاع ملي با بيان اينكه شايسته است عده‌اي برنامه‌هاي مطالعات راهبردي و انگلستان را مطالعه كنند تا به صورت مستند مشخص شود دشمن از كجا قصد نفوذ دارد، اظهار داشت: ريشه تفكر بسياري از كساني كه در آنجا تحصيل كرده‌اند، به يكديگر شباهت دارد و چه بسا اين مسئله از راه‌هاي نفوذ دشمن براي براندازي اسلام و انقلاب اسلامي است.

آیا فیس‌بوک مسئله اصلی کشور است؟
تلاش‌های دولت یازدهم برای تضعیف فیلترینگ آنچنان با جدیت انجام می‌شود که گویی نه مشکلات اقتصادی و فرهنگی در کشور وجود دارد و نه معضلاتی دیگر. فعالیت جدی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در فیس‌بوک و نقض آشکار قوانین فیلترینگ از سوی وی، اکنون دیگر به یک روال عادی تبدیل شده است که حساسیتی نسبت به آن وجود ندارد. البته این اصلی وانمود کردن موضوعات فرعی در کشور ظاهراً یکی از آفات جدی دولت یازدهم است. تا جایی که وزیر ارشاد هم این روزها مجدداً از رفع فیلتر فیس‌بوک سخن گفته و افشا کرده که دیگر وزرای دولت نیز با وی هم عقیده هستند. علی جنتی که از فیلترینگ با «حصار کشیدن به دور خود» تعبیر کرده است البته به این نکته اشاره نکرده است که این شبکه‌های اجتماعی با چه اهدافی ایجاد شده‌اند و چه آفات فرهنگی ـ-اجتماعی و خطرات امنیتی را متوجه جامعه می‌کنند؟
دولت تدبیر و امید باید دیر یا زود پاسخگو باشد که چرا بیش از 200 روز از عمر خود را صرف یک مسئله فرعی کرده و آن را به موضوع اصلی کشور تبدیل کرده است.

دخالت وزیر ارشاد در مأموریت‌های قوه قضائیه
عضو کمیسیون قضایی مجلس شورای اسلامی گفت: وزیر ارشاد مرجع تصمیم‌گیری درباره راه‌اندازی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران نیست، این انجمن با دستور دستگاه قضایی تعطیل شده و راه‌اندازی دوباره آن تنها با حکم دستگاه قضایی امکان‌پذیر است. علی جلیلیان گفت: در هر کشوری دستگاه قضایی فصل‌الخطاب است و حرف آخر را دستگاه قضایی می‌زند و چون دستگاه قضایی دستور توقف فعالیت انجمن صنفی روزنامه‌نگاران را داده است درباره راه‌اندازی مجدد آن نیز تنها دستگاه قضایی باید تصمیم بگیرد. وی ادامه داد: دخالت وزیر ارشاد در حقیقت دخالت در تصمیمات قوه قضائیه است.

20 درصد احتیاج نداشتیم!
آقای عراقچی در اجلاس نمایندگان مجلس خبرگان رهبری گفته است که ایران غنی‌سازی 20 درصد را متوقف کرده چون به آن نیاز نداشته است. آقای عراقچی توضیح نداده است که در ازای متوقف کردن غنی‌سازی 20 درصد ایران ـ که به اعتراف همه منابع و مراکز غربی مهم‌ترین برگ برنده ایران در مذاکرات بوده است ـ چه چیزی به دست آورده است. در این حال حاج‌رحیم احمدی‌روشن، پدر شهید هسته‌‌ای گفت: اشتباه می‌کند کسی که می‌گوید ما به غنی‌سازی ۲۰ درصد احتیاج نداشتیم؛ اگر احتیاج نداشتیم چرا میلیاردها تومان از بیت‌المال را خرج کردید که حالا در آب رودخانه بریزیم. اگر احتیاج نداشتیم چرا چند خانواده را بی‌سرپرست کردید؟ چرا مصطفی را از ما گرفتید؟ پدر شهید احمدی‌روشن گفته است که وقتی متأسفانه غنی‌سازی در سال ۸۲ تعلیق شد، مصطفی 10 سال پیر شد.

کمک مالی آمریکا به نئونازی‌های اوکراین
معاون وزیر خارجه آمریکا تأیید کرد واشنگتن به سازمان‌های کلیدی اوکراین از جمله حزب نئونازی «سووبودا» کمک‌ مالی کرده و بیش از پنج میلیارد دلار برای کمک به اوکراین برای رسیدن به این هدف کنونی و اهداف دیگر سرمایه‌گذاری کرده است. به گزارش «گلوبال ریسرچ»، «ویکتوریا نولند»، معاون وزیر خارجه آمریکا تأیید کرد که سازمان‌های کلیدی در اوکراین از جمله حزب نئونازی «سووبودا» به طرز سخاوتمندانه‌ای از جانب واشنگتن مورد حمایت مالی قرار می‌گرفتند. وی تصریح کرد: ما بیش از پنج میلیارد دلار برای کمک به اوکراین برای رسیدن به این اهداف و اهداف دیگر سرمایه‌گذاری کردیم و ما نیز به تقویت اوکراین برای رسیدن به آینده‌ای که شایستگی آن را دارد، ادامه می‌دهیم.

ایران 20 نیروگاه هسته‌ای لازم دارد
وزیر امور خارجه گفت: ایران که تاکنون یک نیروگاه اتمی را به کمک روسیه تأسیس کرده است به دنبال ساخت 19 نیروگاه دیگر است. ایران با روسیه برای ساخت یک نیروگاه اتمی دیگر نیز در حال مذاکره است، اما همکاری در این زمینه تنها خاص یک طرف نیست. مطمئناً ژاپن نیز می‌تواند در این زمینه نقش‌آفرینی کند. ظریف افزود: ما به دنبال تعطیل کردن آن (اراک) نیستیم. ما به دنبال برچیدن آن نیستیم. این خط قرمز ما است. اما به نگرانی‌های برخی طرف‌ها در مورد اشاعه تسلیحات هسته‌ای خواهیم پرداخت.

چرا روسیه دیگر از غرب نمی‌هراسد
«بن‌جوده» مولف کتاب «امپراطوری شکننده»، می‌نویسد: روسیه، آمریکا را آسیب‌پذیر می‌بیند. در افغانستان، سوریه و ایران، آمریکا به‌شدت نیازمند حمایت و پشتیبانی روسیه برای تداوم نقل و انتقال تجهیزاتش،‌ میزبان کنفرانس‌های صلح یا اعمال تحریم‌هاست. زمانی‌که روسیه می‌بیند اسپانیا، ایتالیا، یونان و پرتغال در داخل اتحادیه اروپا برای تبدیل شدن به بهترین شریک تجاری مسکو با یکدیگر به رقابت می‌پردازند (در ازای عدم توجه به حقوق بشر)،‌ شاهد است که کنترل آمریکا بر اروپا به تدریج در حال محو شدن است. این موارد سبب شده تا پوتین بسیار مطمئن شود. مطمئن از این مسئله که بزرگان اروپایی به شدت نگران هستند که پول دربیاورند تا اینکه در برابرش مقاومت کنند. مدرک در آنجاست. پس از آنکه نیروهای نظامی روسیه در سال 2008 به حومه تفلیس، پایتخت گرجستان رسیدند،‌ اظهارنظرها و نقدهایی مطرح شد، نامه‌هایی از جانب اتحادیه اروپا مبنی بر نگرانی‌های مقامات ارسال شد، اما یک‌بار دیگر صداها در برابر مبالغ میلیاردی روسیه در بانک‌های اروپا خاموش شد و فروکش کرد.

انتقادات مراجع از وزارت ارشاد در حوزه رسانه‌ها
آیت‌الله سبحانی با اشاره به اینکه برخی از رسانه‌ها آیات الهی را انکار می‌کنند، عنوان کرد: در برخی مواقع شاهد رد برخی از احکام الهی توسط رسانه‌ها هستیم که مردم نباید به سخنان این رسانه‌ها گوش فرا دهند و این جای تعجب است که برخی رسانه‌ها به خود جرئت می‌دهند و احکام الهی را رد می‌کنند. استاد برجسته حوزه علمیه قم به انتشار مطالب بد و نامناسب در مورد ‏دین در برخی نشریات و مجلات اشاره کرد و گفت: تعجب می‌کنیم در مملکتی اسلامی چگونه ‏می‌شود که به حضرت علی(ع) توهین می‌کنند یا اینکه احکام قرآن را زیر سوال می‌برند. ‏آیت‌الله مکارم هم خاطرنشان کرد: در حال حاضر کتاب‌های که بر اساس خرافات هستند در حال چاپ می‌باشند که نباید به اینگونه کتاب‌ها اجازه چاپ داد، چرا که برخی از مردم به این خرافات عمل می‌کنند و نتیجه‌ای نمی‌گیرند و از همین‌رو به دین بی‌اعتماد می‌شوند.

اساس ایستادگی؛ تقویت جناح فرهنگی مومن
واقعیت آن است که آنچه موجب توجه همگان به سخنان مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ شد، فقط بیان رهنمود و راهکار توسط ایشان در دیدار نمایندگان مجلس خبرگان با ایشان نبود، بلکه بیان صریح ایشان مبنی بر نگرانی درباره فرهنگ موجب شد تا این بخش از سخنان معظم‌له بازتاب وسیع‌تری داشته باشد. به ویژه آنجایی که ایشان فرمودند: «یك مسئله هم مسئله‌ فرهنگ است؛ كه آقایان هم حالا معلوم شد كه نگرانى دارید، بنده هم نگرانم. مسئله فرهنگ، مسئله‌ مهمى است. اساس این ایستادگى، این حركت و در نهایت ان‌شاءالله پیروزى، بر حفظ فرهنگ اسلامى و انقلابى است و تقویت جناح فرهنگى مؤمن، تقویت این نهال‌هایى كه روییده است در عرصه‌ فرهنگ؛ بحمدالله جوان‌هاى مؤمنِ خوبى داریم در عرصه فرهنگ و هنر؛ فعالیت كردند، كار كردند؛ حالا بعضى جوانند، بعضى دوره‌ جوانى را هم گذرانده‌اند؛ ما عامل فرهنگى كم نداریم. ما حتماً در مسئله‌ فرهنگ‌[باید توجه كنیم‌]، دولت محترم هم باید توجه كند، دیگران هم توجه كنند. بنده هم در این نگرانى با شما سهیم هستم و امیدوارم كه مسئولان فرهنگى توجه داشته باشند كه چه می‌كنند. با مسائل فرهنگى شوخى نمی‌شود كرد، بى‌ملاحظگى نمی‌شود كرد؛ اگر چنانچه یك رخنه‌ فرهنگى به‌وجود آمد، مثل رخنه‌هاى اقتصادى نیست كه بشود [آن را] جمع كرد، پول جمع كرد یا سبد كالا داد یا یارانه‌ نقدى داد؛ این‌جورى نیست، به این آسانى دیگر قابل ترمیم نخواهد بود، مشكلات زیادى دارد.»
این جملات به نوعی ابراز نگرانی نسبت به وضع موجود هم هست. یعنی مجموعه آنچه این روزها در حوزه فرهنگ کشور در حال رخ دادن است، وضعیت مطلوبی ندارد. بنابراین استقبال و عمل به سخنان ایشان، هم نیازمند برنامه‌ریزی برای آینده و هم اصلاح عملکرد موجود است. استفاده ایشان از عبارت «رخنه فرهنگی» قابل تأمل است. اجمالاً می‌توان گفت مسئله «فیس‌بوک» می‌تواند یکی از مصادیق قابل حمل بر این تعبیر معظم‌له باشد. رفع فیلتر این پایگاه خبری و سهل شدن دسترسی همگانی ـ حتی نوجوانان ـ به این شبکه اجتماعی و آسیب‌های مترتب بر آن، چیزی است که اگر اتفاق بیفتد، حتماًً جبرانش سخت و با مشکلات زیادی همراه خواهد بود.
گفتنی است، علی جنتی پیش از انتشار بیانیه خود، در نشست مشترک با اتاق بازرگانی، به فیلترینگ فیس‌بوک اشاره کرده و گفته بود: «در دولت چنین تفکری وجود ندارد که شبکه‌های اجتماعی را فیلتر کنیم. در کارگروه مصادیق مجرمانه که شش وزیر در آن عضو هستند، درخواست جلسه داده‌ایم. مباحث را دراین زمینه به تفسیر بیان کرده‌ایم و اعلام کرده‌ایم نمی‌توانیم دور خود حصار بکشیم. البته این موضوع جزو مواردی است که حل آن نیاز به زمان دارد و با گذشت زمان برطرف می‌شود.»
علی ای حال باید دید آیا انتشار بیانیه وزیر ارشاد در هفته گذشته، نشانه‌ای از تصمیم دولت برای تغییر در برخی رویکردهای غلط فرهنگی خود است و یا اینکه تنها قرار است به یک بیانیه رسانه‌ای در زمینه رفع نگرانی‌ها در حوزه فرهنگ اکتفا شود؟! شاید مقوله برخورد با شبکه‎های اجتماعی همچون فیس‌بوک، اولین آزمون جدی وزیر در هفته جاری باشد.

دفاع بی‌حاصل از آشفتگی فرهنگی
حسین عبداللهی فر

تیتر اول روزنامه «رسالت» در روز اول هفته به انتقاد از وزارت ارشاد اختصاص داشت که از قول خطیب نمازجمعه تهران نوشته بود: «وزارت ارشاد طوری عمل کند پسوند اسلامی زیبنده این وزارتخانه باشد.»
به نوشته این روزنامه آیت‌الله سیداحمد خاتمی همچنین از دولت به دلیل انتصاب برخی از عناصر فتنه‌گر انتقاد کرد و گفت: «فتنه‌گران سال 88 افراطی بوده‌اند که برخی امروز سخاوتمندانه پست می‌گیرند.»
«کیهان» در همین روز با اشاره به گزارش سالیانه حقوق بشر آمریکا علیه کشورمان نوشت: «این گزارش با انتقاد از رد صلاحیت‌های اعمال شده در انتخابات سال 92 مدعی شد این انتخابات آزاد نبوده و نظام انتخابات در آن بی‌طرف نبوده است.»
به نوشته این روزنامه آمریکا بار دیگر از سران فتنه حمایت کرده و خواستار آزادی آنان شده است.
«جوان» هم در این روز «اعتراض حقوق بشری آمریکا به رد صلاحیت هاشمی در انتخابات 92» را تیتر کرد و در تحلیل آن نوشت: «مداخله‌جویی‌های آمریکا در امور داخلی ایران مسئله جدیدی نیست و این کشور همواره به انحای مختلف به مقابله با ایران پرداخته است... تا پیش از به توافق نرسیدن ایران و گروه 1+5 درباره برنامه هسته‌ای ایران، موضوع تهدیدآمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران موضوع بحث مقامات غربی بود و اکنون پس از توافق ایران و گروه 1+5 درباره برنامه هسته‌ای، آمریکا موضوع وضعیت وخیم حقوق بشر در ایران را برجسته‌تر کرده است تا بهانه دیگری برای مداخله در امور داخلی ایران داشته باشد.»
این روزنامه همچنین انتقاد ائمه جمعه تهران و مشهد به دولت را تحت عنوان «هشدار درباره بازگشت لیبرالیسم فرهنگی» تیتر کرد و نوشت: «اجازه نشر کتاب‌های فاسد را دادن زیبنده شما نیست، اجازه انتشار آگهی در روزنامه‌ها از سوی آژانس‌هایی که مسافران را به کشورهای فاسد می‌برند در شأن شما نیست. نظارت شما کجا رفته است؟»
روزنامه «قانون» هم تیتر اول، اولین روز هفته خود را با هدفی متفاوت به «انتقاد از وزارت ارشاد در نماز جمعه» اختصاص داد و نوشت: «خطیب دیروز نمازجمعه تهران با اشاره به توقیف روزنامه آسمان، گفت این همان قلم‌هایی است که حضرت علی (ع) از شبهه‌پراکنی آنها به خداوند پناه می‌برد. خوشبختانه در این عرصه، من از قوه قضائیه تشکر می‌کنم که بنا به وظیفه ذاتی خود به وقت وارد شد و آن روزنامه هتاک را تعطیل کرد. اما به نظر من هیئت نظارت بر مطبوعات باید چنین کاری می‌کرد. باید بلافاصله جلسه اضطراری تشکیل می‌شد و این روزنامه لغو امتیاز می‌شد. البته خبر دارم برخی از اعضای محترم تلاش کردند، اما به جایی نرسید. حداقل یک بیانیه بدهید و اهانت به مقدسات را محکوم کنید. از وزارت ارشاد نیز همین انتظار است.»
«آرمان» در همین روز (شنبه 10/12) در تیتر اول خود، منتقدان دولت را تهدید کرد و زیر تیتر «مخالفان دولت در مجلس در انتخابات بد می‌بینند.» از قول بیات زنجانی نوشت: «اعتقادم این است که برخی مخالفان دولت مخصوصاًً برخی نمایندگان مجلس باید در برخوردشان با دولت تجدیدنظر کنند، چراکه برخوردشان با دولت به نوعی برخورد با مردم است، آنها باید بدانند انتخابات دوره بعد مجلس هر روز نزدیک‌تر می‌شود و اگر همین‌طور پیش بروند بعدها نتیجه‌اش را بد خواهند دید.»
این روزنامه همچنین سرمقاله همین روزش را به «نقد و هدف منتقد» اختصاص داد و از قلم غلامعباس توسلی نوشت: «آنچه در برخی رسانه‌ها و در قبال برخی افراد و دولت مشاهده می‌کنیم چیزی جز نقد مغرضانه و بدبینانه نیست. این‌گونه نقد‌ها برخلاف آنچه باید سازنده و مفید باشند، در جهتی معکوس و برای تخریب حرکت می‌کنند.»
«آرمان» یک روز بعد هم تیتر اول خود را علیه منتقدان دولت تنظیم کرد و درباره سخنان رئیس سازمان صداوسیما نوشت: «نه بزرگ عزت به منتقدان دولت.»
«آفتاب یزد» هم در این روز تیتر یک خود را به «زمزمه طرح سوال مجلس از روحانی» اختصاص داد و در ادامه نوشت: «تندروهای مجلس منزوی‌تر خواهند شد.»
سه‌شنبه هم چند تیتر اول به انتقاد از دولت اختصاص داشت. «اعتماد»، «نگرانی آیت‌الله مصباح از دولت روحانی» را تیتر کرد و به نقل از وی نوشت: «نگرانی اصلی ما این است که دولت زمینه فتنه‌ای خطرناک‌تر از فتنه 88 را فراهم کند.»
روزنامه «خبر» نیز با اختصاص تیتر اول این روز خود از «پاسخ وزارت خارجه به انتقادات آیت‌الله مصباح» خبر داد.
«آرمان» هم برای چندمین بار به انتقاد از انتقادها علیه دولت پرداخت و تیتر اول همین روز(13/12) را «شکایت از وزیر ارشاد به کمیسیون اصل نود!» قرار داد و نوشت: «این بار اشخاص حقیقی وارد بازی تندروها شده‌اند.» و این درحالی بود که انتقاد همین روز رهبر معظم انقلاب از وضعیت فرهنگی کشور نه جایی برای دفاع از دولت باقی گذاشت و نه جایی برای گله از منتقدان عملکرد فرهنگی دولت.

مروري بر تشديد تنش‌ها ميان اعضاي شوراي همكاري خليج‌فارس
جنگ قدرت در شوراي فروپاشيده
روابط عربستان و قطر با تنش‌هاي گسترده‌اي همراه شده است چنانكه با تحريك رياض، اعضاي شوراي همكاري خليج‌فارس (بحرين و امارات) به تبعيت از عربستان براي تنبيه قطر گام برداشته‌اند.
شوراي همكاري خليج‌فارس در دهه 1980 با محوريت اجراي اهداف غرب به‌ويژه مقابله با انقلاب اسلامي ملت ايران با حضور كشورهاي بحرين، قطر، عمان، امارات، كويت و عربستان تشكيل ‌‌‌شد. بررسي كارنامه اين شورا نشان مي‌دهد كه آنها در طول اين سال‌ها نتوانسته‌اند در هيچ زمينه‌اي به اجماع دست يابند، چنانكه نشست‌هاي آنها صرفاً به گرفتن عكس‌هاي يادگاري ختم شده است. اختلاف‌هاي مرزي ميان اعضا و نيز جنگ قدرت ميان آنان براي نفوذ بيشتر در شورا در كنار رقابت آنها براي كسب رضايت بيشتر قدرت‌های فرامنطقه‌ای، عملاًْ شورا را گرفتار بحران‌هاي گسترده‌اي ساخته به‌گونه‌اي كه آنان پس از سه دهه حتي نتوانسته‌اند يك تصميم واحد در قبال مسائل مطرح در این شورا اتخاذ کنند. اكنون نيز جنگ قدرت ميان اعضا به دليل چالش‌هاي دروني و نيز شكست‌هاي بيروني برخي از اعضا به‌ويژه عربستان و قطر، ابعاد جديد بحران در اين شورا را رقم زده است. اكنون كشورهايي مانند عربستان، امارات و بحرين، صفي واحد را عليه قطر ايجاد كرده‌اند چنانكه آنها ادعا دارند حمايت‌هاي قطر از اخوان‌المسلمين و نيز برخي چرخش‌ها در عملكرد دوحه در قبال سوريه که از دشمني به برقراري روابط با نظام سوريه تبدیل شده است، چالشي براي شورا است با از این رو آنان به دنبال مقابله با آن هستند حال آنكه حقيقت ماجرا، جنگ قدرت گسترده ميان اعضا است كه ابعاد آشكارتري گرفته است.
اهداف عربستان
هر چند رياض تلاش دارد تا اين تحرکات را برگرفته از قدرت منطقه‌اي خود اعلام کند و به نوعي پدرخواندگي خود را به نمايش گذارد، اما بررسي تحولات، نکات ديگري را آشکار مي‌سازد. در حوزه داخلي، عربستان عملاً در برابر اعتراض‌هاي مردمي ناتوان است که رويکرد به شيوه‌هاي جديد سرکوب، خود گواهي بر اين امر است. در حوزه بيروني نيز عربستان از يک سو نتوانسته به اهداف خود عليه مقاومت با محوريت ضربه زدن به ايران، عراق، سوریه، حزب‌الله و مقاومت فلسطين دست يابد و از سوي ديگر، افشاي همگرايي‌هاي گسترده رياض با صهيونيست‌ها، به نفرت جهان اسلام از اين کشور افزوده است. در چنين اوضاعي، رياض به دنبال ايجاد فضاي حاشيه‌اي است تا افکار عمومي را از شکست‌هاي خود دور سازد. بر اين اساس، آنها مسائل حاشيه‌اي نظير تقابل با قطر و يا قرار دادن نام اخوان‌المسلمين در فهرست گروه‌هاي تروريستي را در پيش گرفته‌اند. آنان با اين تحرکات در اصل به دنبال پنهان‌سازي شکست‌هاي گسترده خود هستند. هر چند که در ظاهر چنان ادعا مي‌کنند که قدرت برتر منطقه هستند و به دنبال چينش ساختاري جديد در معادلات منطقه‌اند.
اشتباهات راهبردی قطر
قطر در كارنامه خود سه محور اشتباه را اجرا كرده است. نخست رويكرد به همگرايي با عربستان و متحدانش در ايجاد بحران در منطقه بوده است كه نمود عيني آن را در عراق و سوريه مي‌توان مشاهده كرد. قطر هر چند در ظاهر ادعاي رفتار مستقل را داشته، اما در نهايت همچون عربستان به بحران‌سازي در منطقه پرداخته كه نتيجه آن نيز، تخريب جايگاه منطقه‌اي دوحه و عدم اعتماد ملت‌ها به آن بوده است.
دوم آنكه، قطر براي رسيدن به منافع بيشتر در چارچوب بازي آمريكا ايفاي نقش كرده است حال آنكه واشنگتن و اروپا همواره نشان داده‌اند كه صرفاً به دنبال منافع خود هستند و در اين راه نيز از هيچ اقدامي فروگذار نمی‌کنند چنانكه اكنون نيز با همين نگاه در كنار عربستان قرار گرفته و قطر را تنها رها كرده‌اند. سوم آنكه، قطر رويكردهاي گسترده‌اي به رژيم صهيونيستي داشته و عملاً به مولفه‌هاي اين رژيم در منطقه مبدل شده است. قطر تلاش داشت تا از اين روابط براي رسيدن به منافع بيشتر در برابر دیگر كشورهاي عربي برخوردار شود، حال آنكه صهيونيست‌ها عملاً چنين نگاهي به این کشور نداشته‌اند و در نهايت، به نفع عربستان در برابر قطر قرار گرفتند. بررسي اين امور نشان مي‌دهد كه قطر اكنون گرفتار اشتباهات راهبردی خود است. اشتباهات محاسباتي در انتخاب دوستان و متحدان كه نتيجه آن نيز در نهايت انزواي منطقه‌اي اين كشور بوده است، حال آنكه در نهايت در جنگ قدرت ايجاد شده در شوراي همكاري خليج‌فارس نتوانست از مولفه‌هاي مورد نظر خود بهره گيرد و عملاً گرفتار قدرت‌طلبي عربستان شد. عربستاني كه تلاش دارد تا نقش خود به عنوان پدرخوانده را به ساير كشورها تحميل کند و قطر اكنون يكي از قربانيان اين سياست است. قطر با رويكردهاي نادرست و دل‌بستن به شوراي همكاري خليج‌فارس، غرب و صهيونيست‌ها، خود را گرفتار چالش‌هايي ساخته كه اكنون گريبان آن را گرفته است، كه نتيجه آن مي‌تواند چالش‌هاي دروني و بيروني براي «تميم» حاكم جوان و تازه به قدرت رسيده اين كشور باشد.
به هر تقدير مي‌توان گفت تقابل‌هاي ايجاد شده در شوراي همكاري خليج‌فارس در كنار اهداف هر كدام از اعضای اين شورا، نشانگر يك اصل اساسي است و آن اينكه، نسخه آمريكا براي منطقه كه همانا تشكيل شوراي همكاري خليج‌فارس عليه ايران بوده، با شكست مواجه شده و ابعاد ناكامي آن بيش از گذشته آشكار مي‌شود. در اصل، تقابل‌هاي كنوني شورا را مي‌توان شكست ديگر آمريكا در منطقه دانست. هر چند كه در ظاهر، تنش‌هاي كنوني صرفاً تقابل داخلي اعضا عنوان مي‌‌شود. 

آيپک و ابطال ادعاي آمريکا
نشست مشترک آمريکا و رژيم صهيونيستي موسوم به آيپک چندی پیش در حالي برگزار شد که طرفين تلاش کردند تا نگاهي واحد از خود به نمايش گذارند و چنان نشان دهند که داراي اهداف و نگاه‌هاي یکسانی در عرصه جهاني هستند. هر چند که برای حفظ ظاهر مقامات کاخ سفید ادعای لزوم صبوری صهیونیست‌ها در قبال تحولات جهانی را مطرح کردند ولی به‌واقع همچون گذشته بر پایبندی آمریکا بر تأمین امنیت و اهداف صهیونیست‌ها تأکید کردند.
نکته قابل توجه آنکه، نشست مذکور هر چند در ظاهر دستاوردهايي براي آمريکا و صهيونيست‌ها داشته، اما به اذعان جهانيان، اين نشست در نهايت به يک رسوايي و شکست براي سران آمريکا در برابر افکار عمومي جهان مبدل شد.
اول آنکه، مواضع مقامات کاخ سفيد و کنگره آمريکا در اين نشست و تأکيدات آنها به همراهي با صهيونيست‌ها نشان داد که ادعاي ديپلماسي آمريکا در قبال ايران امري واهي بوده و آنان همچنان در چارچوب مطالبات صهيونيست‌ها گام برمي‌دارند. آنها براي خوشايند صهيونيست‌ها حتي منافع ملي آمريکا را نيز ناديده گرفته و به موضع‌گيري ضد ايراني براي جلب نظر صهيونيست‌ها و لابي آيپک پرداختند؛ اقدامي که نقابي ديگر از چهره ضد ايراني سران آمريکا برداشت و نشان داد که تقابل‌هاي ادعايي ميان کاخ سفيد و کنگره بيشتر يک ادعاي ظاهري در قالب «پليس خوب و بد» است تا شايد بتوانند با اين تحرکات، زياده‌خواهي‌هاي خود را در قالب سياست چماق و هويج به ملت ايران تحميل کنند.
دوم آنکه، آمريکايي‌ها همواره بر اين ادعايند که جامعه جهاني با سياست‌هاي آمريکا در مقابل ايران همسو شده و توافقات صورت گرفته در ژنو نيز برگرفته از ديپلماسي آمريکايي و همسويي جهاني با آن است. نکته قابل توجه در قبال نشست آيپک آنکه، بسياري از محافل رسانه‌اي سياسي جهان و بخش اعظمي از افکار عمومي دنيا بر يک اصل تأکيد دارند و آن اينکه، لابي صهيونيستي و عربي از جمله لابي آيپک در طول 10 سال اخير همواره مانع از به نتيجه رسيدن مذاکرات با ايران بوده است. آنها تأکيد دارند که لابي آيپک با ايجاد شکاف در ميان مقامات آمريکايي و هدايت واشنگتن به سمت دشمنی با ايران و برهم زدن توافقات جامعه جهاني با ايران، عامل ناکامي مذاکرات 10 ساله هستند. آنها تأکيد دارند که گرفتار بودن سران آمريکا در دستان لابي از جمله آيپک حتي موجب تضعيف موقعيت جهاني آمريکا شده است. اجماع جهاني اکنون حول يک محور است و آن لزوم مقابله سران آمريکا با لابي‌ها از جمله لابي آيپک است. برخلاف ادعاي آمريکايي‌ها که مي‌گويند جامعه جهاني با ديدگاه‌ها آنها همسو است، مواضع و کنش‌هاي جهاني به نشست آيپک نشان داد که نه تنها همراهي با آمريکا وجود ندارد، بلکه جهانيان به شدت مخالف سياست‌هاي آمريکا هستند، چراکه سران آمريکا چشم به لابي‌هايي دوخته‌اند که مطالبه آنها تقابل و تخاصم با ايران است، حال آنکه جامعه جهاني بر لزوم همگرايي و رويکرد سازنده با ايران تأکيد دارد.
جهانيان ضمن تأکيد بر لزوم پذيرش حقوق هسته‌اي ايران، بهره‌گيري از ظرفيت‌هاي اقتصادي و منطقه‌اي ايران را نيز امري مهم براي حل بحران اقتصادي جهان و امنيت جهاني مي‌دانند.کارنامه نشست کنوني آيپک را مي‌توان در يک جمله خلاصه کرد و آن، رسوايي ديگر آمريکا در حوزه ديپلماسي در قبال ايران و عدم همسويي جهان با نگاه آمريکا است. نشست آيپک ابطال ادعاها و ظاهر‌سازي‌هاي ديپلماتيک آمريکا بود که مهر تأييد ديگري بر بي‌اعتمادي ايران به کاخ سفيد است.

بانک‌ها در چه مسیری گام برمی‌دارند؟
وضعيت کنوني اقتصاد کشور به ويژه نرخ رشد منفي اقتصادي و نرخ تورم بالا در کنار تحريم‌های یک‌جانبه، ضرورت اتکاي علمي و عملي بر ظرفيت‌هاي داخلي کشور را گوشزد می‌کند. در اين راستا نظام بانکی کشور به‌عنوان يکي از مهم‌ترين اهرم‌هاي توسعه اقتصادي کشور، بسيار کليدي و بي‌بديل محسوب می‌شود. بانک مرکزي که سکان هدایت این سیستم را به عهده دارد، مکلف است تدابير پولي، اعتباري و ارزي متناسب با سياست‌های اقتصادی کشور که در حال حاضر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است را تهيه و در دستور کار شوراي پول و اعتبار قرار دهد.
نظام بانکي کشور بايد ضمن اتخاذ سياست‌هاي صحيح و اصولي در تعامل مستقيم با بانک مرکزي و ساير بانک‌هاي کشور، از يک‌سو مزيت‌هاي رقابتي و سودآوري خود را حفظ کند و از سوي ديگر، سبب تسهيل جريان‌هاي اقتصادي و تأمين نقدينگي در بخش‌هاي اقتصادي و مولد شود. اما در عمل، سیاستی که نظام بانکی کشور در پیش گرفته به دلایلی که در ادامه گفته می‌شود با اصول و سیاست‌های گفته شده فاصله گرفته است.
یکی از روش‌های کنترل و تعدیل نرخ تورم، نظارت و هدایت صحیح نقدینگی در جامعه است. آنگونه که پیداست دولت جدید برای کنترل تورم، سیاست افزایش بهره بانکی را به کار برده است که این امر سبب شده، نقدینگی موجود به سمت بانک‌ها هدایت و انباشت شود و از سوی دیگر، بخش تولید و صنعت کشور از فقر و نبود نعمت نقدینگی محروم و ناتوان شود. در صورتی‌که اگر بخواهیم نظام بانکی کشور در قالب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی قرار بگیرد، باید این رویه علاج و درمان شود.
احمد توکلی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، درباره افزایش چراغ خاموش نرخ سود بانکی اخیراً اظهار داشته است: بانک مرکزی با افزایش نرخ سود اوراق مشارکت جاذبه این اوراق را افزایش داد و بانک‌ها برای رقابت به سمت افزایش سود سپرده سوق داده می‌شوند. پس از افزایش نرخ سود اوراق مشارکت بانک‌ها برای جلوگیری از خروج منابع مردم مجبور شدند پیشنهاد منطقی درباره نرخ سود به سپرده‌گذاران خود بدهند و همین، چراغ سبزی برای افزایش نرخ سود بانکی است.
بر اساس نظر بسیاری از کارشناسان، بالا بردن نرخ سود بانکی موجب بروز انتظارات تورمی در جامعه می‌شود و این محرک در اوضاع کنونی ثبات نسبی موجود در بازار را به تلاطم می‌کشاند.
جذب نقدینگی بازار با در صد بهره بالا علاوه بر اینکه مزیت جذب سرمایه و نقدینگی را از تولید و صنعت سلب می‌کند، موجب می‌شود که این بخش از اقتصاد کشور، تسهیلاتی با سودهای بسیار بالاتر را از سیستم بانکی دریافت کند که با شرایطی که هم‌اکنون برای تولیدکنندگان به‌وجود آمده (رکود تقاضا) عدم توانایی در بازپرداخت بدهی‌ها و تسهیلات، مسیر مهیا شده برای عبور آنهاست.
تحقق اين اهداف دوگانه (حفظ سودآوري، تسهيل‌گري و شتاب‌بخشي اقتصادي) به صورت توأم، مستلزم ايجاد سازوکار‌ها و مقررات مناسب اجرايي و تجهيز بانک‌ها به ابزارهاي کارآمد و علمي است. وصول مطالبات و تجهيز منابع به عنوان يکي از مهم‌ترين وظايف بانک‌ها بوده که در صورت اثربخشي وکارآمدي در اين دو حوزه، امکان تخصيص بهينه منابع در بخش‌هاي مولد اقتصادي نيز ميسر خواهد بود.

دغدغه این روزهای یک وزیر!
«فیلترینگ فیس‌بوک لغو می‌شود.» این خبر را چند روز پیش رسانه‌ها به نقل از «علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی منتشر کردند. این اولین باری نیست که جنتی درباره فیس‌بوک و لغو فیلترینگ آن اظهار نظر می‌کند. پیش از این هم بارها درباره این موضوع صحبت کرده بود. او پیشتر در این باره گفته بود: «به بهانه‌ حفظ ارزش‌های اسلامی جلوی رشد چیزی را در کشور نمی‌توان گرفت. از این رو، مسئله‌ فیلتر بودن فیس‌بوک جزو مواردی است که پس از مدت زمانی حل خواهد شد.»
پس از روی کار آمدن دولت یازدهم بخش مهمی از دغدغه‌های مسئولان دولت و وزارت ارشاد موضوعاتی از این قبیل است. گویی که در عرصه فرهنگی کشور، هیچ معضل و مشکل دیگری وجود ندارد و تنها مسئله ای که باید مورد توجه قرار گیرد، رفع فیلترینگ فیس‌بوک است! جالب اینجاست که اساسا رفع فیلترینگ فیس‌بوک و یا هر پایگاه و شبکه اجتماعی دیگر در حوزه تصمیم وزارت ارشاد نیست، بلکه کارگروه مصادیق مجرمانه باید در مورد آن تصمیم بگیرند. اما اظهار نظر کردن در این باره و عملکرد برخی وزرا و مسئولان دولتی در مقوله فیس‌بوک نشان‌دهنده وجود سیاست یک بام و دو هوا در این خصوص است؛ چرا که از روزهای نخستِ شروع کار دولت، تعدادی از اعضای کابینه که باید مظهر عمل به قانون باشند، از طریق فیلتر‌شکن وارد فیس‌بوک شده و حرف‌ها و پیام‌های خود را منتشر کزده‌اند و از سویی هم، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که شاید بتوان گفت مسئول مستقیم رسیدگی به وضعیت شبکه‌های اجتماعی است، در یکی از شبکه‌های اجتماعی داخلی عضو می‌شود و ترجیح می‌دهد از شبکه‌ای داخلی با مردم ارتباط برقرار کند.
در این میان توجه به دو نکته خالی از لطف نیست:
1- شبکه اجتماعی فيس‌بوک که گفته می‌شود کاربران آن از مرز یک میلیارد نفر گذشته، در کشورمان نیز از سال‌ها پيش مورد توجه قرار گرفته، ولی فعالیت آن با فراز و نشيب‌هاي زيادي همراه بوده است. تا سال 88، فیس بوک در دسترس ايرانيان در داخل کشور بود. اما زمانی که این شبکه در کنار «توئيتر»، «يوتيوب» و... در خدمت پیاده نظام دشمن برای تحقق طرح براندازی جمهوری اسلامی در قالب انقلاب‌های رنگی قرار گرفت و به اغتشاش و آشوب دامن زد، فيلتر شد. پس از آن هم کاملاً فیلتر نبود و در برهه‌هایی دسترسی به آن امکان‌پذیر بوده است.
2- واقعیت این است که يکي از وظايف شبکه‌هايي اجتماعي از جمله فيس‌‌بوک، رصد اطلاعات آشکار از مردم در سراسر دنیاست. وقتی این اطلاعات در اختیار سازمان‌هاي اطلاعاتي قرار گیرد، آنها با جمع‌آوري اطلاعات آشکار و تجزيه و تحليل آن به اطلاعات مورد نظرشان دست مي‌يابند. «جوليان آسانژ» بنیانگذار پایگاه خبری «ويکي‌ليکس» شبکه فيس‌بوک را یک ابزار جاسوسی تنفر‌آمیز می‌داند که تاکنون ايجاد شده‌است. او مي‌گويد: «هر کس که نام و مشخصات دوستان خود را به فيس‌بوک اضافه مي‌کند بايد بداند که به شکل رايگان در خدمت دستگاه‌هاي اطلاعاتي آمريکاست و اين گنجينه اطلاعاتي را براي آنها تکميل مي‌کند.»
با توجه به آنچه گفته شد، تعدادی از کشورهای جهان که منافع‌شان با سیاست‌های آمریکا در تضاد است، فیس‌بوک را ممنوع اعلام کرده‌اند. برای مثال دولت روسیه از چندی پیش دستور داده است شبکه اجتماعی فیس‌بوک به فهرست پایگاه‌های فیلتر شده در این کشور اضافه و از دسترسی کاربران خارج شود. اما در این میان اصرار عجیب وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دسترسی عمومی به فیس‌بوک، جای تعجب و سوال دارد!
به راستی دسترسی عمومی به فیس‌بوک در راستای کدام رسالت و هدف این وزارتخانه دنبال می‌شود؟! نقش این شبکه اجتماعی در ارتقای فرهنگ عمومی، تقویت باورهای دینی و ارزش‌های اسلامی و ملی چیست؟! و سوال مهم‌تر اینکه؛ آیا این وزارتخانه به معضلات متعدد فرهنگی جامعه به ویژه نسل جوان هم تا این حد حساس است و آنها را پیگیری می‌کند؟!

ژاپنی‌ها هنوز هم با چوب غذا می‌خورند
دکتر محمد نقی زاده

دکتر محمد نقی‌زاده استاد پیشین دانشگاه ميجيگاكوئين ژاپن كه پس از ۳۰ سال تدریس در این دانشگاه به ایران بازگشته، هم‌اكنون رئیس گروه مطالعات ژاپن در دانشكده‌ مطالعات جهان دانشگاه تهران است. او در این گفت‌وگو از اشتباه ایرانیان در رویارویی با انقلاب صنعتی غرب سخن گفت و تصریح كرد كه انقلاب اسلامی باید بتواند آسیب‌های مصرف مبتنی بر سرمایه‌داری غیر مولد را هرچه سریع‌تر كنترل كند.

برخی فلسفه گرفتند و برخی تکنولوژی
پس از وقوع انقلاب صنعتی، كشورهایی كه همگام با آن بودند و درك درستی از آن داشتند، موفق شدند و آنهایی كه درك درستی نداشتند، با مشكل مواجه شدند. درك درست به این معنا كه انقلاب صنعتی، یك انقلاب فیزیكی نبود كه فقط كالا تولید كند؛ در ابتدا یك «انقلاب فرهنگی» بود. در واقع پیش از انقلاب صنعتی، یك فكر و فلسفه‌ای بر جهان حاكمیت داشت و پس از انقلاب صنعتی یك فكر و فلسفه‌ دیگر. كشورهایی كه به‌‌درستی ماهیت انقلاب صنعتی را درك كردند، متوجه روند بلندمدت این اتفاق شدند، اما آنهایی كه به‌درستی این مطلب را نگرفتند، فكر كردند تنها یك تغییر رویكرد در صنعت و تولید اتفاق افتاده است و رفتند فقط دو تا كارخانه درست كردند، و بالطبع موفق نشدند.
ببینید ما زودتر از ژاپنی‌ها و در زمان عباس‌‌میرزا، دانشجو به غرب فرستادیم تا برود ببیند چه خبر است. ژاپنی‌ها تقریباًً ۴۰ سال بعد از ما دانشجو فرستادند. فقط فرقش این بود كه ژاپنی‌ها رفتند ببینند این فكر و فلسفه چیست، اما ما رفتیم ببینیم این تكنولوژی چیست! و ما موفق نشدیم.

در مصرف با آنگلوساكسون‌ها رقابت می‌کنیم!
تكنولوژی می‌آید روی فكر می‌نشیند. یعنی تكنولوژی این نیست كه شما چهار تا دیوار كنار هم بگذارید و یك سیلو بزنید؛ یك مبانی فكری و فلسفی هم دارد. اگر این مبانی فكری-فلسفی جابیفتد، دیگر خواه‌ناخواه بقیه‌اش كارهای مادی است. صنعت اتومبیل ما به‌خوبی گویای این واقعیت است. ما از كره‌ای‌ها زودتر صنعت اتومبیل داشتیم، اما مسئله كالا و تولید كه پیش می‌آید، تجربیات من نشان می‌دهد كه الآن فكر ما، فكر مصرف است. یعنی به شدیدترین وجه ممكن، ایران یك جامعه مصرفی است.
به اعتقاد من، جامعه‌ ایرانی در جنبه‌‌هایی از مصرف حتی با آنگلوساكسون‌ها هم رقابت می‌كند! با جامعه‌ آمریكا هم از نظر مصرف رقابت می‌كند! مثلاًً ماشین پیشرفته خیلی خوب است، تولیدش اما دردسر و سختی دارد. باید زحمت كشید، باید متالوژی جدید درست كرد، ماشین‌های جدید طراحی كرد، آن درد و رنج را ما نخواستیم و از آن به‌سادگی عبور كردیم. لذا فكر می‌كنم ما از نظر فكری و فلسفی اصولاًً با روند تولید كالا هماهنگ نشدیم و جلوتر از این مسائل به سراغ مصرف كالا روی آوردیم.

درد صد ساله
نمی‌خواهم اسمش را بگذارم «درد ملی»، اما این مسئله در این صد سال گذشته دارد ما را رنج می‌دهد. نیاز به گفتن من نیست، آمار و ارقام نشان می‌دهد كه ما در تولید، یك روند فرسایشی داشته‌ایم. ما ابتدا باید با اصل تولید كه دویست سال از تغییر رویكرد آن گذشته، آشنا شویم و آن را بپذیریم. اصلاًً ببینید كسی كه تولید می‌كند، اگر مصرف هم كرد، نوش جانش! ماشین خوب تولید می‌كند، سوار هم می‌شود. سیستم تهویه‌ هوا و گرمایش و سرمایش خوب درست می‌كند، برود برج صد طبقه هم بسازد. ولی كسی كه اصلاًً به تولید فكر نمی‌كند چه؟ ما از این بابت دچار یك دور باطل شده‌ایم. اصولاًً «فرهنگ» نوك پیكان حركت اقتصادی جامعه است و از همین‌جاست كه تولید عقب می‌ماند. یعنی شما به كیفیت توجه دارید، ولی به كیفیت كالای وارداتی خارجی.
دو نكته وجود دارد؛ یكی بحث نفت است و دیگری بحث عدم اراده‌ سیاسی برای تبدیل این ثروت خام به یك ثروت مولد. ما در ایران زمین داریم، نیروی كار داریم، انرژی ارزان داریم. پس نباید خام‌فروشی كنیم، ولی هنوز هم دولت‌ها از این ثروت راحت چشم‌پوشی نمی‌كنند و زیر بار سختی تبدیل درآمد مستقیم به درآمد از طریق مالیات نمی‌روند. برای همین، تولید در ایران با توجه به دلار ارزان قیمت و كالای لوكس و پیشرفته‌ خارجی هیچ توجیهی ندارد.

تولید هم مبانی فرهنگی دارد
ما دنیا را جدی نگرفتیم. ما روند عمومی جهان را جدی نگرفتیم، وقتی كه جدی نگرفتیم، به كم‌‌كاری مبتلا شدیم، تولید را رها كردیم و به مصرف بی‌ضابطه گرایش پیدا كردیم. چشم‌مان به دنبال كالای خارجی رفت و این یك اختلاف فازی شد كه نه‌تنها تولید، حتی فناوری‌اش را هم بهتر دیدیم.
من وقتی به تولید اشاره می‌كنم، دقیقاًً به مبانی فرهنگی آن اشاره دارم. مثلاًً ژاپنی‌ها هنوز هم با چوب غذا می‌خورند. یعنی این ژاپنی به این سنت غذاخوردنِ خودش اعتقاد دارد و همین پشتوانه‌ اعتقاد به فرهنگش می‌شود سونی، می‌شود تویوتا.
از همان لحظه‌ای كه دنیای تولیدی، دنیای تكنولوژیكی با دنیای تولیدی ما مواجه شد و دنیای تولیدی ما از بین رفت و دنیای جدید هم به ‌وجود نیامد، ما شدیم جامعه‌ مصرف‌گرا. اواخر قرن نوزدهم این اتفاقات رخ‌داده، ولی ما هنوز مانده‌ایم كه مدرنیسم بهتر است یا سنت؟ هر دو مهم است. سنت به شما اعتقاد فرهنگی می‌دهد، مدرنیسم هم متغیری می‌دهد كه دائم پویا باشید. یعنی مكمل هم هستند. سنت، شما را نسبت به گذشته و تاریخ خودت نگه‌می‌دارد، چیزهای مدرن هم شما را با تحولات جهان مطابقت می‌دهد.

كبریت به پنبه‌ ایران
با روند تحولات جهان باید همگام بود و همزمان با عصر و زمان پیش رفت. ضمن اینكه این روزآمد بودن، با سنت و تاریخ و فرهنگ دینی و ایرانی خومان كاملاًً قابل مدیریت است. در فرهنگ ما این جمله است كه: «كار بالاترین دارایی انسان است.» با این فرهنگ، یقین بدانید كه شما به دنبال تعهد كاری خودتان خواهید رفت، ولی وقتی ۶۰، ۵۰ سال نیروی كار كشور دید به كارش اهمیت نمی‌دهند، یا با ۲۰ ، ۳۰ درصد بیكاری، اقدام درخوری برای رفع آن صورت نگرفته، این نیروی كار و حتی نیروی شاغل هم احساس امنیت و كرامت نمی‌كند و كارش را درست انجام نمی‌دهد. از سوی دیگر «سرمایه‌داری مالی» به نیروی انسان توجه نمی‌كند. برای «سرمایه‌داری مالی» اصلاًً شاید صرف نكند در ایران كالا درست كند؛ تلفن می‌كند به چین كه برای من كالا بفرست! بروید كتاب‌ «خاطرات حاج سیاح» را بخوانید، ببینید چه گفته است. او در اواخر قرن نوزدهم می‌گوید: این كالاهایی كه از هند وارد می‌شود، كبریت به پنبه‌ بازار كار ایران می‌زند. این حرف آدمی مطلع‌تر از من در ۱۵۰ سال پیش است.

ایران هم كم‌كم آنگلوساكسونی شده است!
در ژاپن نیروی كار را به عنوان دارایی تلقی می‌كنند. در اقتصاد آنگلوساكسون آمریكایی، اما این‌طور نیست و نیروی انسانی یكی از متغیرهای تولید است؛ هر موقع خواستند، استخدام می‌كنند و هر موقع خواستند، گردنش را می‌زنند. ببینید، در همین جریان عدم تصویب بودجه‌ آمریكا  یك‌مرتبه ۸۰۰ هزار نفر را گفتند بروید خانه‌های‌تان، اما در ژاپن این امكان ندارد، چون نیروی كار جزء دارایی است.
ایران هم كم‌كم آنگلوساكسونی شده در این مورد و الآن نیروی كار، یك متغیر تولید است؛ هر موقع بخواهند، با یك شرایط مطلوب یا غیر مطلوب بیمه و غیره استخدام می‌كنند و هرموقع هم كه اوضاع كسب و كار راكد باشد، می‌گویند برو خانه‌ات! لذا آچاری كه در دست او است، كار نمی‌كند، چون متزلزل است، پوشش حمایتی برایش قرار نداده‌اند، دستمزدش كافی نیست، قوانین كار دقیق نیست، جزء دارایی محسوب نمی‌شود، هر موقع خواستند، بیرونش می‌كنند و تأمین اجتماعی‌اش كامل نیست.
در مورد تویوتا یا سونی تأمین اجتماعی مادام‌العمر است، اما در نظام اقتصاد سرمایه‌داری هیچ چیز مادام‌العمری نداریم. حتی در اقتصاد سوسیالیستی هم نداریم. البته این خلاف قاعده‌هایی است كه در ژاپن به كار می‌رود. نظر ژاپنی‌ها این است كه اگر بخواهند نیروی كار را متغیر و متزلزل و نگران نگه‌دارند، پس خوب كار نمی‌كند؛ می‌نشیند روزنامه می‌خواند سر كار یا با موبایلش صحبت می‌كند، ولی به محض اینكه كارفرما این اعتماد سیستم یا قوانین كار را به نیروی كار منتقل كرد كه تو برای این‌جا هستی و مثلاًً تا وقتی تویوتا هست، تو هم هستی، این دیگر آن‌جا را خانه خودش می‌داند.

پایه‌‌ها را روی شن گذاشته‌ایم
یك مركز بهره‌وری هست در ژاپن كه ایران هم عضوش است و هر سال چند نفر از ایران تشریف می‌برند آنجا مذاكره می‌كنند و می‌آیند! شاخص‌های خیلی مشخصی هم دارد. فقط چیزی كه در ایران نیست، این است كه چون شاخص‌ها را جداگانه بررسی می‌كنیم، محصول به استاندارد جواب درستی نمی‌دهد. شما باید بدانید یك ساعت كار تولیدی، ورودی‌ و خروجی‌اش چقدر است. این یك شاخص كمّی است. ولی تمام ابزار و آلاتی كه برای اندازه‌گیری تولید و برای اندازه‌گیری رشد سالیانه تولید شده، یك زمینه‌ عمومی را فراهم آورده است. خب مسلماًً شاخص استاندارد هست، اما وقتی می‌روید شامپو بخرید، می‌بینید نصفش خالی است. وقتی یك شامپو كه قرار است ۲۰۰ سی‌سی باشد، ۱۸۰ سی‌سی شده و ۲۰ سی‌سی از جیب من برداشته و گذاشته در جیب خودش، خوب من این را چگونه تلقی ‌كنم؟ بگویم بی‌اخلاقی كرده؟ به جیب من دستبرد زده؟
ما چون پایه‌‌ها را روی شن گذاشته‌ایم و می‌خواهیم ساختمان را روی شن بسازیم، این پابرجا نخواهد ماند. لذا در این نظام فكری-فرهنگی، ما روند تحولات تولید و صنعت را جدی نگرفته‌ایم و به مصرف‌گرایی دچار هستیم. اما آیا با مصرف هم می‌شود رشد كرد؟! یا باید فرهنگ این كشور عوض و تولیدی شود؟ اینها چیزهایی است كه باید رسیدگی شود و فكر شود و چون نمی‌شود، یك‌سری از مشكلات پیش می‌آید كه البته قابل پیش‌بینی هم هستند.

 ما نمی‌خواهیم ژاپن شویم
تجربیات من عمدتاً از ژاپن و چین است. ما نمی‌خواهیم ژاپن شویم. ما می‌خواهم ایران اسلامی خودمان باقی بمانیم. بنابراین حالا كه می‌خواهیم این‌طور باشیم، دقیقاًًً باید رصد كنیم و این خیلی مهم است. تا می‌گویند ایران اسلامی، مساوی می‌شود با اینكه دنیا را بگذاریم كنار! نه؛ این‌طور نیست، چون می‌خواهیم ایرانِ مقتدرِ تولیدیِ پیشرو باشیم. پس باید با سرعت رشد دنیا پیش برویم. اگر این‌طور نشود، انقلاب اسلامی ناقص می‌ماند.
* پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای(مد‌ظله‌العالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی

نیم نگاه
فتح الله پریشان

نشست درس‌آموز!
اجلاس سه روزه سالیانه کمیته روابط عمومی آمریکا ـ اسرائیل موسوم به آیپک در اواسط هفته گذشته با حضور چهارده‌هزار تن از طرفداران و لابی‌گران رژیم صهیونیستی در آمریکا برگزار شد. نشست امسال دو اتفاق مهم رسمی و حاشیه‌ای را رقم زد؛ یکی سخنرانی رسمی و تهدیدکننده جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا علیه ایران بود و دیگری، با وجود اینکه در حاشیه انجام شد، اما همچنان تیترداغ رسانه‌ها است، درخواست نتانیاهو از اوباما و پیشنهاد طرح فلسطین در مقابل ایران(!) بود که واکنش‌های متفاوتی را در سطح جهان به همراه داشت. نتانیاهو با ارائه این طرح، از اوباما خواست تا با متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران، شاهد موافقت کابینه‌اش با تشکیل یک دولت مستقل فلسطینی باشد که رئیس‌جمهور آمریکا ضمن رد این طرح، صراحتاً اعلام کرد درحال حاضر ادامه راه دیپلماتیک، بهترین گزینه برای حل پرونده هسته‌ای ایران و پایان دادن به تمامی نگرانی‌هاست.
این تناقضات گفتاری مقامات آمریکایی در وهله اول، نوعی آشفتگی و بی‌سامانی را در تصمیم‌گیری‌های آمریکایی‌ها به ذهن متبادر می‌‌کند، اما در مجموع، اظهارات گاه و بیگاه مقامات کاخ سفید تنها از سر استیصال بوده و مبتنی بر نظر برخی از تحلیلگران این حوزه، این دست موضع‌گیریهای پراکنده کری و اوباما در مورد روی میز بودن تمامی گزینه‌ها در مورد ایران برای آرام کردن محافل صهیونیستی و کاهش فشارهای لابی رژیم صهیونیستی است که تأثیر و نفوذ بسیار بالایی بر سیاست خارجه آمریکا دارد؛ اما نکته مهم و حتی درس‌آموز برای مسئولان ما به‌ویژه در حوزه دیپلماسی این است که اوباما و کری هر کدام با ادبیات به ظاهر مختلف، تلاش می‌کنند روح حاکم بر آنچه را که مواضع، هویت و ارزش‌های آمریکایی می‌نامند، به نمایش بگذارند.
مواضع این دو مقام آمریکایی مبنی بر آزمودن راه دیپلماتیک و مراقبت از اینکه پیامی غیر از این به ایران مخابره نشود، اگرچه یکسان می‌‌نماید، اما تحلیلی بر لایه‌های درونی‌تر سخنان رد و بدل شده در نشست سالیانه آیپک، حاوی نکاتی است که باید مدنظر مسئولان ما قرار گیرد و آنها نیز به قول کری با چشمانی باز، روندها و فرایندهای تصمیم‌گیری و بازیگری حریف خصم را رصد کنند و عرصه دیپلماسی کنونی را ادامه عرصه کشمکش بیش از 35 ساله بین ایران اسلامی و ایالات متحده آمریکا بدانند و ابزارهای لازم برای ورود به چنین میدانی را فراهم کنند. مهم‌ترین این نکات، این است که ابتنای سیاست‌ها و اظهارات کری و اوباما همچنان بر این موضوع دروغ و واقعاً واهی است که هدف ایران از برنامه هسته‌ای، دستیابی به تسلیحات اتمی است. در حالی که مقامات کشورمان بارها تأکید کرده‌اند که سلاح هسته‌ای در دکترین دفاعی ایران جایی ندارد، کاخ سفید برای مدیریت بازی طراحی‌شده به این اصرار نیاز دارد و از آن ارتزاق می‌کند.
مروری کوتاه بر سخنان تهدیدآمیز و سخیف جان کری در این نشست، مبتنی بر همین رهیافت ارائه تصویر وارونه از ایران اسلامی و سیاست‌های صلح‌آمیز هسته‌ای آن، به‌گونه‌ای است که با اینکه هم آیپکی‌ها و هم خودشان می‌دانند که دروغ می‌گویند و مضاف بر آن، در موقعیت فعلی توان استفاده از گزینه نظامی علیه ایران را به دلیل دست برتر ایران در تحولات منطقه‌ای و جهانی ندارند؛ اما همچنان بر سرشت و دی‌ان‌‌ای خودشان که بر خدعه، دروغ و تناقض شکل گرفته، اصرار دارند و به نام ارزش‌های آمریکایی درصدد جهانی‌سازی آن نیز هستند. اما در مقابل، گویی اصرار بر مخابره پیام‌هایی از درون به آنهاست که می‌گوید ما به جای ایستادگی بر ارزش‌های الهی انقلاب و درس مقاومت امام و رهبری ـ که در طول این سه دهه سبب اقتدار و افتخار ملت با وجود هزینه‌های زیادش شده است ـ نگاه‌مان به بیرون است.

صبح‌صادق هولوکاست انگلیس علیه ایرانیان را بررسی می‌کند (16)

هولوکاست واقعی در تهران!
در گزارشی از کاردار آمریکا در ایران، والاس اسمیت موری، درباره وضعیت خواربار و آذوقه در ایران اطلاعاتی آمده است. موری در این گزارش گریزی بر قحطی سال‌های ۱۹۱۷ و ۱۹۱۸ زده و معتقد است یک‌سوم جمعیت ایران در اثر گرسنگی و بیماری‌های ناشی از سوءتغذیه از بین رفته‌اند.
واقعیت بسیار بدتر از آن و حقیقتاً تکان‌دهنده است. همان‌طور که در گزارش‌های دیپلماتیک آمریکایی‌ها آمده، شمار جمعیت ایران در سال ۱۹۱۴ حدود ۲۰ میلیون نفر بوده است. با یک روند طبیعی، این شمار باید در سال ۱۹۱۹ دست‌کم به ۲۱ میلیون می‌رسید. اما شمار واقعی در ۱۹۱۹ یازده میلیون بوده است.
آمار جمعیتی ایران در سال ۱۹۵۶ نشان می‌دهد که جمعیت ایران مجدداً نزدیک به ۲۱ میلیون رسیده بود، یعنی بیش از ۴۰ سال طول کشید تا جمعیت ایران به آمار پیش از جنگ جهانی اول برسد. با توجه به آمار بالای زاد و ولد در ایران آن زمان و اسناد معتبر در خصوص شمار جمعیت کشورمان، باید پرسید در دوره ۶ ساله جنگ جهانی اول چه بر سر نیمی از جمعیت ایران آمد و چه فاجعه‌ای روی داد که در این زمان اندک بیش از ۱۰ میلیون ایرانی مردند. این تعداد تلفات در ایران به‌روشنی بسیار فراتر از تلفات ارامنه در ترکیه ، حتی بسیار فراتر از نسل‌کشی خیالی و دروغین یهودیان در آلمان نازی است!

کاهش دوسوم از جمعیت تهران
به‌برکت نتایج انتخابات تهران در پاییز ۱۹۱۷، نزدیک به ۷۵ هزار رأی در تهران و روستاهای اطراف جمع‌آوری شد. به گزارش روزنامه ایران دوازده نماینده منتخب بیش از ۵۵ هزار رأی به‌دست آورده بودند. با در نظر گرفتن آنکه مردان ۲۱ سال به بالا حق رأی داشتند. اگر بپذیریم که در رأی‌گیری همان سال کلیه واجدان شرایط (مردان بالای ۲۱ سال) شرکت کرده بودند و متوسط جمعیت هر خانواده در حدود ۶ نفر بوده، در آن صورت جمعیت تهران و حومه در سال ۱۹۱۷ به راحتی می‌توانست ۵۰۰ هزار نفر باشد که با اظهارات مورگان شوستر آمریکایی هماهنگی دارد.
بنابراین در حالی که در سال ۱۹۱۷ جمعیت تهران براساس آرای انتخابات دست‌کم ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر بود، در سال ۱۹۲۴ رابرت دبلیو ایمبری، نایب کنسول آمریکا، جمعیت تهران را ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار نفر برآورد کرده است و این یعنی کاهش دو سوم از جمعیت تهران در سال‌های جنگ جهانی اول.
جعفر شهری، نویسنده ایرانی و شاهد قحطی بزرگ در تهران می‌نویسد: اجساد گرسنگان در گوشه و کنار کوچه و بازار هیزم‌وار بر روی هم انباشته شده، کفن و دفن آنها میسر نمی‌گردید و قیمت گندم از خرواری ۴ تومان به ۴۰۰ تومان و جو از منی ۲ تومان به ۲۰۰ تومان رسیده، هنوز دارندگان و محتکران آنها حاضر به فروش نمی‌شوند.

آفاق
شهاب زمانی

نقش نخبگان در گذار به دموکراسی
در شماره گذشته به اجمال درخصوص مفهوم‌شناسی، نظریه‌ها و امواج گذار به دموکراسی طرح بحث کردیم و متذکر این نکته شدیم که به مدد فضای باز سیاسی که در دوره موسوم به اصلاحات در کشورمان ایجاد شد، برخی از اندیشمندان وطنی با ایفای نقش واسطه‌ای درصدد برآمدند تا زمینه‌های گذار به دموکراسی را در ایران فراهم کنند. یکی از این افراد استاد سابق دانشگاه تهران در رشته جامعه‌شناسی سیاسی، حسین بشیریه بود که پروژه‌های سفارشی را نیز در این مورد به انجام رساند. در این شماره سعی خواهیم کرد به نقد و بررسی دیدگاه وی در مورد گذار به دموکراسی از طریق رهیافت نخبه‌محوری بپردازیم.

تحلیل نخبه‌محور و گذار به دموکراسی
آقای بشیریه در یکی از آثار خود درخصوص گذار به دموکراسی می‌گوید: «دیدگاهی که من درصدد ارائه آن برای بررسی مورد ایران با توجه به نکاتی که قبلاًً اشاره شد هستم، تحلیل نخبه‌محور است... بر اساس نظرات کسانی که نقش اساسی را در تحلیل‌های تجربی‌شان برای نخبگان حاکم قائل هستند، تجربه تاریخی نشان می‌دهد که در واقع گذار به دموکراسی صرفاً از بالا اتفاق افتاده است یا از طریق تحمیل راه دموکراتیک از طریق کودتا، مانند کودتا در پرتغال. تجربه تاریخی حکایت از این می‌کند که هرگاه طبقات پایین وارد عرصه سیاست شدند، دست‌کم در آغاز کار نه به سوی دموکراسی، بلکه به سوی استقرار نوعی استبداد و دیکتاتوری انقلابی یا شبه‌انقلابی رفته است. بنابراین آن نقشی که نویسندگان قدیم برای رابطه انقلاب و دموکراسی قائل بودند از چنین دیدگاهی قابل تفکیک است».(۱)
وی سپس با تقسیم نخبگان حاکم در کشورهای مختلف بر اساس دو محور داشتن انسجام ساختاری و انسجام ارزشی، سه نوع از نخبگان سیاسی را قابل تشخیص می‌داند و مبتنی بر این دسته‌بندی‌ها درخصوص تجربه ایران معتقد است: «اگر ما در تجربه‌مان از گذار به دموکراسی دقت کنیم، می‌بینیم که طریقه و راه گذار به دموکراسی، از نظام‌های منسجم از لحاظ ایدئولوژیک به سوی نظام‌های گسیخته به‌عنوان مقدمه گذار به دموکراسی اتفاق می‌افتد و در مرحله تکمیل گذار از صورت‌بندی نخبگان گسیخته و فاقد انسجام، به سوی صورت‌بندی نخبگانی است که دارای اجماع فکری هستند و قواعد بازی دموکراسی را می‌پذیرند؛ یعنی همان نظام‌های دموکراتیک حداقلی که رقابت و مشارکت را به عنوان اساس زندگی سیاسی می‌پذیرند.»(۲)
بشیریه در ادامه تجربه تاریخی تحولات سیاسی ایران از آغاز انقلاب اسلامی تا حال حاضر را از نظرعلمی و جامعه‌شناسی در سه دوره اساسی مطالعه می‌کند و نتیجه می‌گیرد که مسئله گذار و نوسان رژیمی در جمهوری اسلامی ایران با محدودیت‌هایی روبه‌رو است: «گذار مفروضی که درخصوص نظام سیاسی ایران در دوره اصلاحات مفروض بود، با توجه به این دلایل ساختاری و در یک مطالعه تطبیقی، فرایندهای گذار به دموکراسی با کشورهای دیگر چنین وضعیتی پیدا می‌کند. به نظر می‌رسد که با توجه به سازوکارهایی که بیان شد، حدود نوسان انواع رژیم‌های سیاسی در درون ساختار سیاسی جمهوری اسلامی، با محدودیت‌های خاصی روبه‌رو است.»
نقد و بررسی مقوله‌ گذار
اما در نقد و ارزیابی نظرات وی در مورد نسخه وطنی‌ گذار به دموکراسی در ایران اسلامی می‌توان به نکات زیر توجه کرد.
1ـ در باب‌گذار به دموکراسی می‌توان در پذیرش نظریه نخبه‌محور با آقای بشیریه همراهی کرد؛ هرچند انحصار، پذیرفتنی نیست و شکل‌های دیگرگذار نیز امکان‌پذیرند. نظریه توده‌ای نیز در پاره‌ای موارد توانسته مصداق پیدا کند؛ چنانکه در جمهوری اسلامی، انقلابی کاملاًً توده‌ای شکل گرفت و گذر به دموکراسی مصداق پیدا کرد. تجربه انقلاب اسلامی نشان داد زمانی که توده‌های وارد شده در عرصه سیاست، رهبری دینی را پذیرفتند، آموختند که از استبداد و دیکتاتوری دوری ورزند. رهبری دینی انقلاب که منتخب بی‌منازع توده‌های وسیع مردم بود، به مردم و نخبگان آموخت تابع رأی و نظر مردم باشند؛ هرچند در پاره‌ای موارد به نظر برخی نخبگان، ممکن است نظر مردم اشتباه باشد. امام(ره) مجلس را، که مظهر دموکراسی است، در رأس امور قرار دادند. در انتخابات ریاست‌جمهوری از حق قانونی خود برای تأیید نامزدها استفاده نکردند و کار را به خود مردم واگذاردند تا هر کس را می‌خواهند برگزینند. انتخاب بنی‌صدر و تحمل وی از سوی امام و توصیه‌های ایشان به دیگر روحانیون و مجلسیان نسبت به کمک به وی و مخالفت نکردن با او و حمایت و قدرت بخشیدن به وی تا جایی که فرماندهی کل قوا را نیز به او دادند، همه نوعی آموزش عملی دموکراسی بود. هنگامی که رئیس‌جمهور صلاحیت‌های عمومی خود را از دست داد و مردم به ماهیت وی پی بردند، از طریق رأی‌گیری در مجلس و حکم به عدم کفایت وی عزل شد. پس از آن نیز همه دولت‌ها و مجلس‌ها، بدون استثنا بر مبنای آرای مردم و در فضای رقابتی بر سر کار آمدند؛ گو اینکه در پاره‌ای موارد بر سر برخی مصادیق اختلاف‌نظرهایی وجود داشت و این امر در همه دموکراسی‌ها پیش می‌آید.(۳)
2ـ تمایل به استبداد و حاکم کردن رأی و خواست خود از حس خودخواهی بشر سرچشمه می‌گیرد و در صورتی که مهار نشود، در هر قشر و طبقه‌ای، چه طبقه نخبه و چه توده مردم، بروز می‌کند. اینکه آقای بشیریه می‌گوید: «هرگاه طبقات پایین وارد عرصه سیاست شدند، دست‌کم در آغاز کار نه به سوی دموکراسی، بلکه به سوی استقرار نوعی استبداد و دیکتاتوری انقلابی یا شبیه انقلابی رفته است»، نه به لحاظ تاریخی درست است، چنانکه گذشت و نه به لحاظ نظری. اگر این طبقات پایین نیز به نوعی تربیت یافته باشند که تابع اراده‌ای معطوف به جمع باشند و آن اراده بتواند توده مردم را به سوی مصلحت جمعی هدایت کند، از استبداد فاصله می‌گیرند، اما چنین وضعی به‌ندرت پیش می‌آید. به نظر می‌رسد بهترین نمونه آن در رهبری دینی است که رابطه مقلد و مرجع تقلید بر آن حاکم است و مردم، باوجود تمایلات خودخواهانه‌شان، ناچارند برای انجام وظیفه دینی، مهار دینی را بپذیرند. در رهبری غیردینی چنین تصوری مصداق ندارد؛ چراکه در بازی دموکراسی غیردینی ابتدا قدرت تقسیم می‌شود؛ سپس برای مشروعیت بخشیدن به آن، انتخاباتی ترتیب داده می‌شود تا تقسیم‌های از پیش انجام شده را به رأی مردم بگذارند. در آمریکا چند شورای اساسی مانند شورای روابط خارجی وجود دارد که نخبگان جامعه را در برمی‌گیرد و در آنجا همه تصمیمات اساسی گرفته می‌شود و اینکه ریاست جمهوری از دموکرات‌ها باشد یا جمهوری‌خواهان تفاوتی نمی‌کند.
3ـ اینکه می‌گویند در دموکراسی نباید هیچ‌یک از اجزای تشکیل‌دهنده نخبگان، حاکم بر بخش‌های دیگر باشند، تنها در برخی دموکراسی‌ها مصداق دارد. اگر بخش حاکم، حافظ دموکراسی باشد، مانعی از حاکمیت وی وجود ندارد. بنابراین در ایران، دموکراسی، از نوع مردم‌سالاری دینی، هم امکان تحقق دارد و هم تحقق یافته است. شاید آقای بشیریه تنها الگوی دموکراسی لیبرال را در ذهن داشته باشد که چنین حکمی می‌دهد. البته انواع رژیم‌های سیاسی در درون ساختار جمهوری اسلامی که قابلیت پیاده‌سازی دارند، متعددند. هرچند محدودیت‌های خاص خود را نیز دارند، چنانکه در همه انواع دموکراسی، محدودیت‌های خاصی وجود دارد.
* پی‌نوشت‌ها در دفتر نشریه موجود است.

اندیشه سیاسی مسلمانان 240
فتح الله پریشان

نحوه معاشرت و تنظیم رفتار جمعی افراد جامعه از منظر دوانی
محقق دوانی در آخرین لمعه از کتاب لوامع‌الاشراق خود به بخش سیاست مدن پرداخته، به‌ نوعی سیاست‌گذاری برای به‌کارگیری آن در جامعه سیاسی نظر دارد و هدفش این است که بتواند رفتار جمعی افراد جامعه را تنظیم و تعدیل کند. به اعتقاد دوانی، چنین رفتارهایی بر اساس مبانی هستی‌شناسانه و انسان‌شناسی فلسفی که عالم روابط انسانی را سلسله مراتبی می‌بیند، به منصه ظهور و بروز می‌رسد. البته وی آن را براساس مبانی اعتقادی و اخلاقی که از شریعت اخذ کرده، تجویز و تلطیف می‌کند و بر آن است که چگونه باید برحسب طبقات و طوایف مختلف، رفتار و معاشرت مناسب با آن‌ها را پیش گرفت تا به بهسازی و سالم‌سازی محیط جمعی و پیشگیری از رفتارهای ناهنجار از افراد نامطلوب مثل دشمنان و حسودان منجر شود. (۱)
دوانی در کتاب «اخلاق جلالی» می‌نویسد: «در نحوه معاشرت و تنظیم رفتار و برخورد با فرد یا گروه باید خود را با اصناف مردم مقایسه کرد و دید که در کدام صنف قرار می‌گیرد. فرد در مقایسه با فرد مقابلش از حیث مرتبه و طبقه اجتماعی یا از مرتبه بالاتری برخوردار است یا مساوی است و یا در مرتبه پایین‌تری قرار دارد.»(۲)
اگر فرد با صنفی که از خود بالاتر است، معاشرت کند به مرتبه پایین‌تر کشیده نمی‌شود. اما معاشرت با صنف و گروهی که در یک مرتبه باشد، بر سه نوع است: نوع اول، آن است که با دوستان خود اعم از حقیقی یا غیرحقیقی باشد، اما اگر دوست، غیرحقیقی بود و با ظاهرسازی و تملق خود را دوست معرفی کرد باید تا آنجا که ممکن است با او با احساس و نیکویی برخورد کرد و در ادامه در جذب قلبی او تلاش شود تا شاید دوستی ظاهری او به دوستی حقیقی تبدیل شود. نوع دوم، معاشرت با دشمنان اعم از نزدیک یا دور است و این دو، یا دشمن ظاهری و یا دشمن پنهانی هستند. باید از دشمن نزدیک چه دشمن ظاهری یا ‍ پنهانی دوری کرد، چون موجبات اطلاعات بیشتر او بر حالات و زندگی‌مان را فراهم می‌کند و در همه حال باید از او مواظبت کرد.
محقق دوانی پس از توصیه‌ به دوراندیشی در برخورد با دشمن، سه راه را برای دور کردن هر نوع خطر و ضرری که ممکن است از ناحیه دشمن وارد شود، مطرح می‌کند؛ یکی، با دشمن برخورد محبت‌گونه و اصلاحی شود تا دست از دشمنی بردارد؛ دوم، اگر راه اول میسر نشد، شخص منصفی به حل اختلاف دو طرف برآید تا ضرر دشمن از این طریق دفع شود؛ سوم، اگر دو راه اول ثمر نداد یا امکان انتخاب آن دو نبود، از طریق مقابله وارد شده و درصدد از بین بردن آن برآید، اما نوع سوم، معاشرت با کسانی است که نه دوست و نه دشمن هستند.(۳) با اینان اگر از افراد نصیحت‌گر و شایسته باشند باید معاشرت داشت تا هر نوع ملالتی که از اینان وجود دارد، سلب شود. نباید زود به قول این افراد اعتماد کرد، بلکه ابتدا بر اغراض آن‌ها باید اطلاع یافت و بعد اعتماد کرد. اگر صالح باشند و به حل و فصل امور مردم بپردازند باید مورد تعظیم واقع شوند و اگر جزء سفها بودند باید با صبر و بردباری معاشرت داشت و به افعال سفیهانه او هم توجهی نکرد.
اما معاشرت با کسانی که مرتبه‌شان پایین‌تر است، اگر از شاگردان باشد، باید همچون فرزند او را گرامی داشت و استعدادش را شناسایی و در تعلیم و تربیتش سعی کرد. اگر از دسته نیازمندان و مستمندان آبرومند بود باید نیازش را به قدر امکان برطرف کرد، اما اگر نیازش را زیاد ابراز می‌کند و دائم اصرار دارد باید او را از این کار منع کرد، البته اگر اصرار و مداومتش ناشی از اضطرار و نیاز واقعی باشد باید خواسته‌اش را اجابت کرد. باید به مظلومان برای رفع مظلومیت از آنها کمک کرد. با مروری که بر اخلاق سیاسی مدنظر محقق دوانی شد، مشخص می‌شود که وی تمام آنچه را که در لامع سیاست مدن، اعم از مباحث حکمت مدنی و فلسفه سیاسی و آداب ملک‌داری و سیاست‌ورزی بیان می‌کند، ترسیمی از جامعه و دولت فاضله‌ای است که در آن حکمت عین شریعت دانسته شده و هیچ تعارضی بین آنها وجود ندارد.
* پی‌نوشت‌ها در دفتر نشریه موجود است.

موانع روش‌شناختی نوآوری در تحقیقات سیاسی اسلام
پس از آشنایی اجمالی که با تدوین روش برای مطالعات سیاسی اسلامی و بررسی انتقادی روش در فلسفه و اندیشه سیاسی اسلام پیدا کردیم، شناخت موانع روش‌شناختی نوآوری در تحقیقات سیاسی اسلام نیز خالی از لطف نبوده، می‌تواند به آسیب‌شناسی ما در این حوزه کمک کند. اگر تحقیق را نوآوری و تولید دانش و نظریه‌پردازی بدانیم، این روند در پژوهش‌های سیاسی اسلام بسیار کند است. عمده تحقیقات در این زمینه، به‌نوعی بازخوانی همدیگر در قالب‌ها و الفاظ متفاوت است. این بحث که آیا اساساً در اسلام اندیشه سیاسی یا امکان نوآوری در این حوزه وجود دارد و توقع از اسلام در این مباحث تا کجاست، خود بحث مستقلی است، ولی پیش‌فرض ما این است که با شرایطی، هم در اسلام اندیشه سیاسی وجود دارد و هم ما می‌توانیم پاسخ پرسش‌های سیاسی خود را با رعایت شروط و چارچوب‌هایی از اسلام بگیریم. دغدغه و مسئله نوشته حاضر و چه‌بسا چند مطلب آتی در این ستون این است که به چه دلایل روش‌شناختی‌ای در تحقیقات اندیشه سیاسی اسلام نوآوری قابل‌توجهی صورت نمی‌گیرد؟ در پاسخی اجمالی به بررسی برخی از موانع نوآوری در این حوزه پرداخته‌ایم و بسیاری از آنها را مخاطبان عزیز به تجربه یا مشاهده درک کرده‌اند. این موانع در چهار دسته مورد بررسی قرار می‌گیرند. این تقسیم‌بندی‌ تقریباً تمام عناصر مرتبط با یک تحقیق را تحت پوشش قرار می‌دهد. دسته اول موانع مربوط به محقق و پژوهشگر است. دسته دوم موانعی است که به نظام آموزشی و معرفتی در جهان اسلام بازمی‌گردد. دسته سوم، به تأثیرگذاری نظام علمی و معرفتی غرب مربوط می‌شود و آخرین دسته از موانع، از نظام‌های سیاسی و حکومتی کشورهای مسلمان ناشی می‌شود. در این نوشته به موانع مربوط به محقق می‌پردازیم. این موانع را می‌توان در ذیل چهار عامل توضیح داد. اول آنها، احتیاط غیرمحققانه است. دانش هنگامی رشد می‌کند که دانشمند جرئت کند قالب‌ها و چارچوب‌های پذیرفته شده موجود را بشکند و خارج از آنها به ارائه نظر بپردازد و فکر خود را به ملاحظات و قیدوبندهای جنبی مشغول نسازد. یکی از این مسائل جنبی، احتیاط بیش از حد محقق در رویارویی با متون مقدس است که محقق را به مفسر صرف تبدیل می‌کند. راه‌حل مشکل این است که محقق مباحث خود را زاییده تفکرات خودش بداند که سعی کرده این دیدگاه‌ها هم‌جهت با اسلام باشد. راه‌حل دیگر هم این است که جهت‌گیری کلی را از اسلام بگیرد، ولی مباحث جزئی و به‌روز را خودش ساماندهی کند. عدم ابتنای تحقیقات برمتون اصلی و منابع دست اول، مثل قرآن و نهج‌البلاغه و تاریخ صدر اسلام یکی دیگر از موانع است. اخذ موضوعات کلان و عدم مراجعه مکرر به متن، سومین مانع پیش‌روی محقق تحقیقات اسلامی است که اگر چه اطلاعات فراوان و ارزشمندی را به ما می‌دهد، اما از نوآوری و تولید دانش یا ارائه راهکارهای علمی تهی خواهد بود. پرداختن به مباحث ذهنی یا مورد وفاق، به‌عنوان آخرین مانع محقق مطرح است که اصولاً محققان به جای آغاز کار تحقیق از مسائل عینی و مبتلا به حوزه سیاست از مباحث کلان و کلی اعتقادات اسلامی شروع می‌کنند.

فرمانده گروه ۲۴ بعثت در گفت‌وگو با صبح‌صادق
مدعیان دروغین مقابله با سلاح‌های کشتار جمعی، جنایات صدام را رقم زدند
مجتبی برزگر

در دوران دفاع مقدس ۵ تیپ «ش.م.ر» تحت عناوین والعادیات، نصرت، بعثت، امام سجاد(ع) و ستایش مأموریت مقابله با حملات شیمیایی و پدافند جنگ نوین را برعهده داشتند. با پایان یافتن جنگ این یگان‌ها در هم ادغام شدند و نهایتاًً در قالب یک یگان سال ۷۲ مقرّشان به شهرستان بروجرد انتقال یافت و تحت عنوان گروه ۲۴ بعثت فعالیت خود را در مرحله جدید آغاز کرد. در آستانه دومین یادواره شهدای شیمیایی کشور به سراغ سرهنگ پاسدار «سیف‌الله ایمانی» فرمانده گروه پدافند جنگ نوین ۲۴ بعثت که خود افتخار ۹۱ ماه حضور فعال در جنگ تحمیلی و مصدومیت شیمیایی را دارد و مسئولیت ستاد برگزاری دومین یادواره شهدای شیمیایی کشور برعهده اوست، رفتیم. مشروح گپ‌وگفت خبرنگار صبح‌صادق با این فرمانده در ادامه آمده است.
* در آستانه برگزاری دومین یادواره شهدای شیمیایی هستیم. شاید برای بسیاری سوال شود که پس از سال‌ها از پایان جنگ چه عاملی سبب شد تا به فکر احیای جامعه شهدای شیمیایی کشور بیفتید؟
همان‌طور که می‌دانید جامعه شیمیایی کشور چه شهدا و چه جانبازان با گذشت چندین سال از جنگ تحمیلی در مظلومیت به سر می‌بردند و می‌برند. با تشکیل گروه ۲۴ بعثت در اواخر دهه ۸۰ به این فکر افتادیم که همانند دیگر رسته‌ها، پدافند جنگ نوین و شیمیایی هم یادواره‌ای برگزار کند. به همین دلیل زنگ عملیات شناسایی شهدای شیمیایی کشور خصوصاًً در سطح یگان‌‎های فعال حوزه پدافند جنگ نوین و شیمیایی دوران دفاع مقدس در اواخر سال ۸۸ به صدا درآمد. البته در طول این سال‌ها بازدید‌ها و سرکشی‌های متعددی به خانواده‌های معظم شهدای شیمیایی و حتی بعضاًً جانبازان هم داشتیم. در این بین موفق شدیم هفتصد شهید یگان‌های فعال در عرصه شیمیایی و هشت هزار شهید شیمیایی در سطح کشور را هم شناسایی کنیم. در بخش بعدی خلأ گرامیداشتی برای این جامعه مظلوم احساس می‌شد، از این‌رو تلاش‌هایی صورت گرفت که به برگزاری یادواره‌ای در سال ۹۱ ختم شد.
*در دومین یادواره شهدای شیمیایی کشور چه اهدافی دنبال می‌شود؟
اولین هدف ما در یادواره دوم، زنده نگه داشتن یاد شهدای مظلوم شیمیایی کشور است. بالاخره این هشت هزار شهید شیمیایی که روزبه‌روز هم با افزایش آماری آنها مواجه هستیم، به واسطه همین سلاح‌ها و مهماتی که از جانب اروپایی‌ها، آمریکایی‌ها به صدام اهدا شد، به شهادت رسیده و می‌رسند. خواستیم در هدف دوم، ندای مظلومیت و این جنایت‌ها به گوش جهانیان برسد.
البته در این فضای سیاسی برپایی این یادواره در جریان مذاکرات که همواره ما را به اقداماتی متهم می‌کنند که اصلاًً به دنبال آن نیستیم، می‌تواند بسیار موثر باشد. نمایندگانی از حلبچه، ناکازاکی و هیروشیما هم به مراسم دعوت شده‌اند.
* می‌توان دفاع مقدس را دایره‌المعارفی دانست که در این سال‌های پس از جنگ تنها صفحاتی از آن ورق خورده است و ناگفته‌های زیادی از جنگ وجود دارد، آیا شما هم چنین اعتقادی دارید؟
بله. از رشادت‌ها، شجاعت‌ها، شهامت‌ها، از خودگذشتگی‌ها گرفته تا مدیریت بحران و کارهای فرهنگی و اجتماعی در این دایره‌المعارف هشت ساله می‌توان مطلب پیدا کرد. اما یکی از زاویه‌هایی که در اذهان عمومی مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌‌ همان مظلومیتی است که حقیقتاًً در جنگ تحمیلی شاهد آن بودیم.
 در طول دوران دفاع مقدس هرگاه دشمن در جبهه‌های جنگ از رزمندگان ما شکست می‌خورد، می‌آمد شهرهای ما را بمب‌باران‌ و موشک‌باران‌ می‌کرد و مردم بی‌دفاع را به شهادت می‌رساند و حتی این اواخر در مناطق مسکونی، مردم و رزمندگان ما را مورد هجوم سلاح شیمیایی قرار ‌داد. ما وظیفه داریم این ندای مظلومیت را به گوش مردم دنیا خصوصاًً جوانان عزیزمان که آن دوران را درک نکردند، برسانیم تا آیندگان بدانند تمامیت ارضی این انقلاب با تحمل چه جنایاتی حفظ شده است.
* در جریان بازدیدهایی که از خانواده‌های معظم شهدای شیمیایی داشتید؛ مشخصاًً چه انتظاراتی دارند؟
خانواده‌های شهدای ما عموماً حرف‌شان این است که باید راه شهدا را ادامه بدهیم و از این مسیر منحرف نشویم. نباید بگذاریم خدای‌ناکرده خون شهدا پایمال بشود. جانبازان هم همین جملات را بر زبان‌شان می‌آوردند. بالاخره آنهایی که به واسطه ترکش و سلاح جنگی شهید شدند این اتفاق در یک لحظه افتاده است. ولی شهدای شیمیایی ما بعد از جنگ، با آسیب‌ها و مصدومیت‌ها و زجرها و سختی‌های آن دست و پنجه نرم کردند و سپس به درجه رفیع شهادت نایل آمدند. جانبازان ما نیز با جانبازانی که مجروحیت جسمی دارند، فرق می‌کنند.
* برای ماندگاری آثار یادواره‌های برگزار شده چه برنامه‌های رسانه‌ای از قبیل تولید فیلم، کتاب، نشریه و... در نظر گرفته شده است؟
تمام اقدامات و کارهای انجام شده اعم از شناسایی خانواده‌های شهدا و جانبازان و مراحل برگزاری یادواره اول را به صورت مستندی درآوردیم. خلاصه زندگی شهدا همراه با عکس آنها در قالب یک کتاب چند جلدی تدوین شده است که ان‌شاءالله در سومین یادواره عرضه خواهد شد. همچنین پایگاه اینترنتی تحت عنوان شهدای شیمیایی راه‌اندازی شده تا علاقه‌مندان از اخبار روز این مجموعه آگاهی پیدا کنند.

تنگه هرمز راهبردی‌ترین آبراه دنیا
تنگه‌ها و آبراه‌های دریایی، موقعیت‌هایی هستند که در قدرت ملی و سیاست خارجی کشورها و راهبردهای نظامی خشکی و دریا، مورد توجه قرار میگیرند به همین دلیل، دارای ارزش راهبردی هستند؛ خلیج‌فارس به‌علت داشتن بیش از 60 درصد ذخایر جهانی نفت، قلب انرژی دنیا، لقب گرفته و تنگه هرمز به‌عنوان تنها سرخرگ آن روزانه 17 میلیون بشکه معادل 40 درصد از صادرات نفت جهان را از خود عبور می‌دهد؛ این تنگه در قلمرو آب‌های سرزمینی دو کشور ایران و عمان قرار دارد و کمترین عرض آن ما بین جزیره لارک ایران و قویین عمان حدود 38 کیلومتر است، ولی شناورها باید فقط از دو مسیر جداگانه رفت در شمال و برگشت در جنوب تنگه به پهناي حدود 9 کيلومتر عبور کنند که با در نظر گرفتن سه کيلومتر منطقه حائل ميان کشتي‌هايي که در جهت مخالف يکديگر عبور مي‌کنند، عرض اين گذرگاه دريايي در هر جهت تنها 3/2 کيلومتر است.
تنگه هرمز یک آبراه بین‌المللی است و طبق قوانین جهانی، عبور از آن عبور بی‌ضرر تعریف شده است، به این معنا که عبور شناورها از سطح و زیرسطح و هواپیماها از فراز آب‌ها تا زمانی که مخل نظم و امنیت کشورهای ساحلی نباشد، آزاد است و از سوی ساحل‌نشینان نباید هیچ‌گونه خللی در آن ایجاد شود، اما در وضعیت اضطرار و ایجاد بی‌نظمی در امنیت کشورهای ساحلی، آنها می‌توانند نسبت به حرکت آزادانه طبق قانون، ممانعت به‌عمل آورند.
تنگه هرمز، دارای تعداد زیادی جزیره کوچک و بزرگ است، جزایر جنوبی که متعلق به کشور عمان هستند، غالباً صخرهای، سنگی و دارای شیب تند هستند و امکانات ایجاد بندرگاه و توسعه اقتصادی و اجتماعی در آنها فراهم نیست و خالی از سکنه هستند، در بخش مرکزی و شمالی تنگه، شش جزیره وجود دارد که همگی در قلمرو حاکمیت جمهوری اسلامی ایران هستند. این جزایر، مسکونی، دارای اراضی کشاورزی و به لحاظ راهبردی، دارای اهمیت فراوانند و عبارتند از: جزیره قشم (بزرگ‌ترین جزیره خلیج‌فارس و تقریباً دو برابر کشور بحرین) با مساحت 1491 کیلومترمربع، جزیره هرمز 12 کیلومترمربع، جزیره لارک 49 کیلومترمربع، جزیره هنگام 33 کیلومترمربع، تنب بزرگ 11 کیلومترمربع، تنب کوچک ۲ کیلومترمربع و ابوموسی 12 کیلومتر مربع.
جمهوری اسلامی ایران بهعنوان یکی از کشورهای بزرگ منطقه با داشتن مؤلفه‌های مختلف قدرت‌آفرین و این مواهب خدادادی خصوصاً در اختیار داشتن تمام کرانههای شمالی خلیج‌فارس و تنگه هرمز و شش جزیره ژئواستراتژیک دهانه آن، مهم‌ترین بازیگر در تأمین امنیت منطقه خلیج‌فارس و تنگه هرمز است و هر زمان که منافع خود را در خطر ببیند و نیاز باشد با کمترین امکانات می‌تواند گلوی اقتصاد جهان را در این تنگه راهبردی بفشارد و قدرت خود را به رخ ابرقدرت‌ها بکشاند.
شاید همین موارد باشد که «هلفورد مکیندر» استراتژیست معروف انگلیسی، گفته: هر قدرتی که به تنگه هرمز، دست یابد به خلیج‌فارس، دست خواهد یافت و هر قدرتی که به خلیج‌فارس، دست یابد بر منابع عظیم انرژی، دست خواهد یافت و هر قدرتی که به منابع عظیم انرژی جهانی تسلط یابد بر اقتصاد جهان، تسلط خواهد یافت.»
مسعود باپيري
کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی نظامی

آیا مسئولان وزارت ارشاد از خواب بيدار می‌شوند؟!
...09193117 / با سلام، از خداوند خواسته‌ام که جان ناقابل مرا نگیرد، مگر در جنگ با استکبار جهانی و کثیف‌ترین انسان‌ها یعنی صهیونیست‌های جنایتکار.
...09111004 / بهترين انسان کسی است كه وقتی كنارش مي‌نشينی، چایت سرد مي‌شود ولی دلت گرم...
...09147700 / مرگ بر آمريکاي خبيث. ما آماده‌ايم در يک نبرد قهرمانانه و مردانه، پوزه آمريکا را که به طفل شيرخوار ما هم رحم نمي‌کند، به زمين بماليم.
...09171133 / اگر سپاه نبود، کشور هم نبود. من از سپاه پاسداران راضی هستم و نظرم هم بر نمی‌گردد. امام خمینی (ره). برای نابودی دشمنان سپاه پاسداران صلوات. / دین‌پژوه
صبح‌صادق: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
...09109855 / شهیدان ادامه‌دهنده راه امام خمینی(ره) بودند، پس ما هم ادامه‌دهنده راه شهدا باشیم.
...09398392 / از «جشنواره سگ» انتقاد دارم. چرا جلوى اين كار رو نگرفتن؟! گفته شده هدف از اين جشنواره، اشتغال براى جوانانه. متأسفم كه اين‌جور به فكر ما بيكارا هستن!
...09149959 / باسلام، انصافاً تصاویر جالبی در خبرهای تصویری هفته‌نامه منتشر می‌شود و برای تمامی مخاطبان مفهوم خاصی دارد. مثلاً برای یکی در حد خبر، برای دیگری یاد و خاطره و برای یکی دیگر شاید تلنگری باشد. / تشکر از زحمات‌تان
...09130753 / سلام، این شعر منه. اگه به نظرتون خوب بود، چاپ کنید لطفاً: تو خواهی آمد/ شبی از شب‌های خدا/ دم صبح نزدیک سحر/ نزدیک خروش خورشید/ توی فرصت بود و نبود آدم‌ها و اینجا یک نفر عاشق منتظرت و تو چه زیبا پیش منی/ در سکوت و تنهایی/ همه روزها را می‌شمرم/ چه زیباست آمدنت و تو خواهی آمد/ هر زمان صدایت کنم... / وحیده حمامی
...09188433/ با سلام به دست‌اندرکاران هفته‌نامه صبح‌صادق. چرا جدول دیگر چاپ نمی‌شود؟ / فاطمه محمودی از ایلام
...09133877 / به پیامبر(ص) گفتند: خدا را قبول داریم، شما را نه. به امیرالمومنین(ع) گفتند: پیامبر را قبول داریم، شما را نه. به امام خمینی(ره) گفتند امام زمان(عج) را قبول داریم، شما را نه. به امام خامنه‌ای هم مي‌گویند امام خمینی(ره) را قبول داریم، شما را نه. متأسفانه همیشه بی‌بصیرت‌ها یک گام عقبند! سلامتی امام خامنه‌ای صلوات. / شهيدي از كرمان
صبح‌صادق: اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
...09176101/ چرا وزير محترم ارشاد، راه مهاجراني را مي‌رود؟! حمله به اعتقادات و دين مردم تا كجا و تا كي بايد ادامه پيدا كند؟ آیا مسئولان وزارت ارشاد از خواب بيدار می‌شوند؟ / نجفي از قشم
...09125821 / چهار ماه پیش بود، باز هم گریه جانسوز مادری که می‌گفت: گمنام 61 ندارید؟ خیلی دلم سوخت. خطاب به شهید «بهروز صبوری» گفتم: چطوری دلت میاد اینقدر مادر پیرت را اذیت کنی؟ اگه من جای تو بودم بیشتر از این مادرم را اذیت نمی‌کردم. خدا را شکر که داماد بی‌نام و نشان و گمنام سومار خود را نشان داد و دل مادر درد کشیده‌اش را شاد کرد... / علی عباسی از قزوین
صبح‌صادق: شاید بشود گفت: یوسف گمگشته باز آمد به کنعان...
...09367420 / مرا با حال و هوای خاک شلمچه، با نسیم صبح‌صادقِ دوکوهه، با آیین قبیله عاشقی و شهادت، با پلاک‌های حک شده با عشق ولایت، با یازهرای بسته بر پیشانی، با گمنامان پرنشان بی‌نشانی، عهدی است و هستیم تا قیامت، رهسپاریم با ولایت تا شهادت./ صادق نگاهی فرزند جانباز پاسدار بازنشسته معصومعلی نگاهی از گچساران

با علی هستیم
وای اگر ما مردمی کوفی شویم/ دین رها بنموده و صوفی شویم
وای اگر عشق از دل ما گم شود/ نور عشق از محفل ما گم شود
چون عدو و چون جفاکاران به عشق/ مردمان کوفه و شام و دمشق
مردمانی که وفا را کشته‌اند / دست خود بر خون عشق آغشته‌اند
مردمانی دل به دنیا بسته‌اند / عهد خود را بارها بشکسته‌اند
برده‌ایم انگشت حیرت بر دهان / از جفا و ظلم این نامردمان
زخم دل‌هامان دوباره باز شد/ روح‌مان آماده پرواز شد
زخم ما زخمی عجین با ناله است/ زخم هجر یاس هجده ساله است
زخمی از محراب خونین علی(ع)/ در دل نامردمان کینِ علی(ع)
از حسن (ع) کز زهر شد خونین جگر / گشت زخم سینه‌هامان تازه‌تر
از حسین(ع) این نور عین فاطمه(س)/ از قرار و شور و شین فاطمه(س)
ای عدو! ما بس مصیبت دیده‌ایم/ راه و چاه عشق را فهمیده‌ایم
بی‌وفایی را زبن برکنده‌ایم/ پشت دشمن را به خاک افکنده‌ایم
با علی هستیم و خوش‌عهدی کنیم/ جان فدای حضرت مهدی(عج)کنیم

قبیله سلمان
ما از الست طایفه‌ای سینه خسته‌ایم
ما بچه‌های مادر پهلو شکسته‌ایم
امروز اگر سینه و زنجیر می‌زنیم
فردا به عشق فاطمه شمشیر می‌زنیم
ما را نبی، قبیله سلمان خطاب کرد
روی غرور و غیرت ما هم حساب کرد
از ما بترس طایفه‌ای پر اراده‌ایم
ما مثل کوه پشت علی ایستاده‌ایم

جهان تو را می‌خواهد.....
جهان در تپش آمدنت به لرزه درآمده است.
بادها پراکنده در هر سو، ستم‌باره‌های خویش را بر دوش می‌کشند.
اهل زمین، ثانیه‌شمارها را مرتب نگاه می‌کنند.
درختان گیسوان پریشان خویش را فصل به فصل به دست زمان می‌سپارند تا زردی و سرمای زندگی را به ساعت سرسبزی جوانه‌های‌شان برساند.
دل‌ها در غربت خاک، غریبه و تنها جان می‌دهند.
همه چشم به نجات‌دهنده‌ای دوخته‌اند که دست‌های رها و خالی را بگیرد و از این فضای در حال سقوط نجات بخشد .
لرزش بر اندام آدمیان افتاده.
هستند؛ ولی گویی کسی جز خودشان نیست!
نیستند؛ ولی چنان در خویش حل شدند که گویی هستی، جز آنها نیست.
خندانند؛ ولی در اعماق روح خویش چیزی ندارند جز اشک و عذاب.
گریانند؛ ولی نمی‌دانند بهانه این همه سختی و اشک چیست؟!
همه چشم به نجات‌دهنده‌ای دوخته‌اند که دست‌های رها و خالی را بگیرد و از این فضای در حال سقوط نجات بخشد.
سخت است؛ سخت است هر روز چشم بگشایی و خورشید را ببینی که طلوع کرده، بی‌آنکه خبری از آمدن تو آورده باشد.
سخت است هر روز را به سرخی غروب بکشانی و در تیرگی شب فرو روی، بی‌آنکه به آرامشش دست‌یابی.
سخت است تا آخر هفته روز شماری کنی و روز هفتم بلند شوی و باز هم هیچ کس را در آن سوی جاده نبینی.
سخت است پنجره را باز کنی و به دور دست‌ها خیره شوی و هیچ چیز جز چشم‌های منتظر کاج‌ها نبینی.
جاده‌های کشیده شده تا آن طرف انتظار. چشم‌های خیره به روبه‌رو ...
پنجره‌های گشوده شده، فریادرسی را می‌خواهد که خواب ستم و بی‌عدالتی را برآشوبد.
سواری می‌خواهد که منتظرانش او را از پشت شیشه‌های به شوق آمده، ببینند.
جهان تو را می‌خواهد...