شماره ۸۸۰ منتشر شد
از فتنه ۹۶ تا فتنه ۹۸
مهدی سعیدی
روزنامه نگار
جریان حق و تجلی آن در قالب نظام اسلامی در طول حیات تاریخی خود همواره با فتنههای گوناگونی روبه‌رو بوده است. دشمنان حق و حقیقت از یک‌سو و برخی ناکارآمدی‌ها از سویی دیگر موجب شده است فرصت برای شکل‌گیری فتنه‌ها فراهم شود.
اگر از فتنههای دهه ۶۰ بگذریم و فتنههای سال ۷۸ و ۸۸ را تنها یادآوری کنیم، حوادث رخ داده در دی ماه ۱۳۹۶ نیز رنگ و بویی از فتنه داشت که درباره ماهیت آن نظرهای متفاوتی ارائه شد و جریان‌ها و گروه‌های سیاسی دیدگاه گوناگونی در این زمینه داشتند.
بخشی از اصولگرایان معتقد بودند، این حرکت از ماهیت اقتصادی برخوردار است. به واقع، اعتراض به وضعیت اقتصادی کشور موجب شکل‌گیری این حوادث شد؛ اما طیفی دیگر موج اول اعتراضات را که با محوریت شعارهای اقتصادی آغاز شد، تنها مانوری دانستند که بسترساز کلید خوردن اغتشاشات با رویکردی ساختارشکنانه شد. اصولگرایان عملکرد ضعیف دولت در مواجهه با مشکلات اقتصادی و سیاست‌های کلان غلط دولت در عرصه اقتصاد و پیوند زدن آن با دیپلماسی و برجام و بی‌توجهی به توانایی‌های داخلی و الگوی اقتصاد مقاومتی را عامل شکل‌گیری حوادث سال ۱۳۹۶ می‌دانند. همچنین، از نگاه آنان نقش فضای مجازی در آن حوادث موضوعی نیست که بتوان از کنار آن به سادگی گذشت. بدون شک، این فضا به مثابه ابزاری برای تشدید ناآرامی‌ها و سوق دادن اعتراضات به اغتشاشات نقش کلیدی داشته است.
اما اصلاح‌طلبان با احتیاط بیشتری به این موضوع وارد شدند و در حالی که به ظاهر انتظار چنین رخدادی را نداشتند، ترجیح دادند از ارائه سخنان قاطع بپرهیزند و با صبر و حوصله بیشتر و پس از گذر زمان و مشخص شدن بیشتر ابعاد مسئله اظهار نظر کنند. در نگاه اصلاح‌طلبان، حوادث سال ۹۶ از آنچه جنبش‌های اجتماعی یا انقلاب در ادبیات سیاسی خوانده می‌شود، فاصله داشت و فاقد برخی از مهم‌ترین مؤلفه‌ها همچون فراگیری و شمول و مشارکت قشرها و طبقات اصلی جامعه، برخورداری از سازمان‌یافتگی و رهبری‌های شناخته‌شده سیاسی و اجتماعی و اهداف و برنامه مشخص و دست‌یافتنی بود. درباره مطالبات مطرح شده در اجتماعات نیز اصلاح‌طلبان اظهارات متفاوتی داشتند. برخی مطالبات را اقتصادی و برخی سیاسی دانسته و برخی دیگر با گسترش دایره مطالبات، آن را متراکم و چند لایه ارزیابی کردند و برخی نیز همچنان نسبت به مطالبات نهایی اجتماعات تردید داشتند؛ اما آنچه در فضای رسانه‌ای اصلاح‌طلبان برجسته شد، متهم‌سازی جریان رقیب سیاسی به نقش‌آفرینی در ایجاد ناآرامی‌ها بود.
جریان انحرافی و نزدیکان رئیس‌جمهور سابق نیز در این باره اظهار نظر کرده و تحلیل خود را ارائه کردند. انتقاد به عملکرد دولتی که مشی لیبرال را در حوزه توسعه کشور در پیش دارد، یکی از رویکردهایی بود که این جریان در طول این سال‌ها گاه کم‌رنگ و گاه پررنگ دنبال کرده است. یکی از علل و زمینه‌های وقوع حوادث اخیر از نگاه این جریان، همین عملکرد است که با ناکامی و ناکارآمدی همراه بوده و حاصل آن فشار به توده‌ها و قشرهای محروم و ضعیف جامعه است. همچنین، این جریان که کینه اصولگرایان را در دل می‌پروراند، از فرصت ایجاد شده استفاده کرده و تلاش کرد همسو با جریان اصلاح‌طلب، اصولگرایان را عامل اصلی ایجاد ناآرامی‌های اخیر کشور معرفی کند! در ورای تحلیل‌های مختلف، خیلی زود مشخص شد در پس ماهیت حوادث دی ماه ۱۳۹۶ دست‌های بیگانه‌ای وجود داشت که از مدت‌ها قبل انتظار آشوب در کشور را می‌کشید. اما طراحان پشت پرده خیلی زود ناامید شدند و از زمستان سرد ۱۳۹۶، وعده تابستان داغ در سال ۱۳۹۷ را دادند! رؤیای خیالی که توخالی بودن آن خیلی زود هویدا شد و کشور در ثبات و آرامش دوران سخت افزایش تحریم‌ها و برخی بی‌کفایتی‌ها را طی کرد و مردم صبورانه و هوشمندانه نوسانات بازار و هیجانات عرصه اقتصاد را تحمل کردند.
امروز اما رهبری از امکان تداوم این فتنه در سال آینده سخن می‌گویند. این هشدار که بدون شک مبتنی بر قراین و مشاهداتی است، مؤید این حقیقت است که جبهه حق تا تحقق دولت کریمه حق همچنان درگیر فتنههای مستمر خواهد بود و عبور از آن تنها با بصیرت و استقامت ممکن می‌شود.
| دریافت نسخه پی دی اف |
| دریافت نسخه متنی |
