شماره ۹۰۱ منتشر شد
تجربه تکرارناپذیر
دکتر یدالله جوانی
مدیر مسئول
رسانه‌های خبری، محافل سیاسی و دیپلماتیک، افکار عمومی و شاید بیش از هر کس دیگر، آقای «ترامپ» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، منتظر انتشار اخبار و نتایج یک نشست راهبردی در تهران بودند. سفر آقای «شینزوآبه» نخست‌وزیر ژاپن به تهران، بیش از هر موضوع دیگر تحت‌الشعاع پیامی قرار گرفت که او از سوی ترامپ برای رهبر معظم انقلاب اسلامی به همراه داشت. همگان در ایران، منطقه و جهان، در انتظار دیداری بودند که طی آن، مختصات این پیام و مهم‌تر از آن، واکنش نسبت به این پیام آشکار و رسانه‌ای می‌شود. صبح روز پنج‌شنبه بیست و سوم خرداد ماه این دیدار انجام شد و آقای «آبه» نخست‌وزیر ژاپن، ضمن اشاره به روابط دوستانه دو کشور و ضرورت ارتقای سطح همکاری‌ها و بیان مطالبی دیگر گفت: «من قصد دارم پیام رئیس‌جهور آمریکا را به جناب‌عالی برسانم.» در چنین مواقعی، اولین واکنش‌های مخاطب پیام و چگونگی پاسخ دادن به پیام‌ها و خواستهها، ترسیم‌کننده آینده خواهد بود. پیام‌دهنده رئیس‌جمهور ایالات متحده، گیرنده و مخاطب پیام رهبر معظم انقلاب و انتقال‌دهنده پیام هم نخست‌وزیر ژاپن است. «من شخص ترامپ را شایسته مبادله هیچ پیامی نمی‌دانم و هیچ پاسخی هم به او ندارم و نخواهم داد.» این اولین واکنش در قبال پیام، از همه چیز خبر داد و به طور قطع نخست‌وزیر ژاپن هم متوجه شد امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) با او صریح سخن خواهد گفت. محورهای پیام آقای ترامپ که نخست‌وزیر ژاپن حامل آن بود و واکنش‌های رهبر معظم انقلاب با مخاطب قرار دادن آقای «آبه» به «ترامپ» به شرح زیر است:
۱ـ اولین نکته از پیام ترامپ خطاب به رهبر معظم انقلاب آن است که وی گفته است: «آمریکا قصد تغییر رژیم در ایران را ندارد.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه مطالبی که بیان خواهند کرد، در چارچوب گفت‌وگو با نخست‌وزیر ژاپن است، با اشاره به این سخن «آبه» که ترامپ به او گفته آمریکا قصد تغییر رژیم ایران را ندارد، فرمودند: «مشکل ما با آمریکایی‌ها موضوع تغییر رژیم نیست؛ زیرا آنها اگر چنین قصدی هم داشته باشند، قادر به اجرای آن نیستند. همان‌طور که رؤسای‌جمهور قبلی آمریکا هم در چهل سال گذشته، برای نابودی جمهوری اسلامی ایران تلاش کردند، اما نتوانستند.»
ایشان افزودند: «اینکه ترامپ می‌گوید قصد تغییر رژیم را ندارد دروغ است، زیرا اگر می‌توانست این کار را انجام می‌داد اما نمی‌تواند.»
۲ـ دومین نکته از پیام ترامپ، درخواست آمریکا برای مذاکره درباره موضوع هسته‌ای ایران بود.
رهبر حکیم انقلاب اسلامی با اشاره به این درخواست، بیان داشتند: «جمهوری اسلامی به مدت پنج، شش سال در موضوع هسته‌ای با آمریکا و اروپایی‌ها در قالب ۱+۵ مذاکره کرد و به یک نتیجه هم رسید، اما آمریکا زیر این توافق و قرارداد قطعی زد، بنابراین کدام فرد عاقلی است که دوباره با کشوری که زیر تمام توافق‌ها زده، مذاکره کند.»
۳ـ سومین نکته از پیام ترامپ، بر عزم آمریکا مبنی بر جلوگیری از ساخت سلاح هسته‌ای از سوی ایران تأکید دارد. رهبر معظم انقلاب با اشاره به سخنان نخست‌وزیر ژاپن مبنی بر چنین عزم و اراده‌ای از سوی آمریکایی‌ها، اظهار داشتند: «ما با سلاح هسته‌ای مخالفیم و فتوای شرعی من حرام بودن ساخت سلاح هسته‌ای است، اما این را بدانید که اگر ما قصد ساخت سلاح هسته‌ای را داشتیم، آمریکا هیچ کاری نمی‌توانست بکند و اجازه ندادن آمریکا، هیچ مانعی ایجاد نمی‌کرد.»
۴ـ چهارمین نکته از پیام ترامپ، اعلام آمادگی آمریکا برای مذاکره صادقانه با ایران است. حضرت امام خامنه‌ای(مدظله‌العالی) با اشاره به سخنان «آبه» مبنی بر اینکه آمریکایی‌ها آماده مذاکره صادقانه با جمهوری اسلامی هستند، خطاب به ایشان فرمودند: «ما این حرف را اصلاً باور نمی‌کنیم، زیرا مذاکرات صادقانه از جانب شخصی همچون ترامپ صادر نمی‌شود.» ایشان در همین زمینه تأکید کردند: «صداقت در میان مقامات آمریکایی بسیار کمیاب است.»
۵ـ «مذاکره با آمریکا موجب پیشرفت ایران خواهد شد.» پنجمین پیام ترامپ بود که آقای «آبه» به عنوان حامل پیام، آن را در دیدار با رهبر معظم انقلاب اعلام داشت.
رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به این پیام اعلامی از سوی نخست‌وزیر ژاپن، خطاب به وی گفتند: «ما به لطف خداوند بدون مذاکره با آمریکا و با وجود تحریم هم به پیشرفت خواهیم رسید.»
پیش از این نیز معظم‌له در روز ۱۴ خرداد و در مراسم سی‌امین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی(ره)، شرط پیشرفت ایران را «نزدیک نشدن آمریکایی‌ها» اعلام کرده بودند، بر اساس یک تجربه تاریخی نزدیک شدن آمریکایی‌ها به ملت ایران، نه تنها موجبات پیشرفت را فراهم نخواهد کرد، بلکه با انواع توطئه‌ها و فتنه‌انگیزی‌ها آنان جلوی هر نوع پیشرفت واقعی را خواهند گرفت.
اما نکته قابل توجه در پیام ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، «نگاه و درخواست ملتمسانه برای مذاکره» است. روح کلی حاکم بر پیام، در همین نکته نهفته است. به عبارت دیگر، همه تلاش‌های ترامپ از زمان خارج شدن آمریکا از برجام تا به امروز، متقاعد کردن و وادار کردن جمهوری اسلامی برای نشستن سر میز مذاکره با ایالات متحده است. ترامپ برپایی میز مذاکره با ایران را، یک پیروزی راهبردی و تن ندادن ایران به مذاکره با آمریکا را یک شکست راهبردی برای خود ارزیابی می‌کند. تصور ترامپ پیش از خروج از برجام، آن بود که وی بر اساس «هنر معامله‌گری» خود، با خارج کردن آمریکا از برجام و زدن زیر میز مذاکره و معامله قبلی، ایرانی‌ها را در مدت کوتاه چند ماهه، قانع یا وادار به پذیرش مذاکره خواهد کرد؛ اما با گذشت زمان، روز به روز با وجود افزایش فشارها، تحریم‌ها و حتی تهدیدات نظامی، احتمال مذاکره ایران با آمریکا کاهش یافته است. هر چند مواضع جمهوری اسلامی و شخص رهبر معظم انقلاب از همان ابتدای خروج آمریکا از برجام در این زمینه مشخص بود، ولی ترامپ تصور دیگری داشت و می‌پنداشت بر اساس همان «هنر معامله‌گری» خود، می‌تواند بر روی ذهن و تصمیمات مقامات جمهوری اسلامی تأثیرگذار باشد و آنان را به پذیرش گزینه مذاکره ترغیب یا مجبور کند. بر همین اساس، ترامپ در سفر به ژاپن، از نخست‌وزیر این کشور خواست تا حامل چنین پیامی برای رهبر معظم انقلاب باشد؛ اما به نظر همه کارشناسان رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در این دیدار، همان مواضع قبلی مبتنی بر استدلال و منطق جمهوری تأکید کرده و با بیان کلماتی شکست راهبردی ترامپ را به طور قطعی رقم زدند.
معظم‌له خطاب به آقای «آبه» فرمودند: «ما معتقدیم از طریق مذاکره با آمریکا مشکلات ما حل نخواهد شد و هیچ ملت آزاده‌ای مذاکره زیر فشار را قبول نخواهد کرد.» رهبر معظم انقلاب اسلامی با اشاره به دشمنی‌های چهل ساله آمریکا علیه ملت ایران و یک تجربه در مذاکره هسته‌ای، افزودند: «این تجربه ما است و جناب آقای آبه بدانید که ما این تجربه را تکرار نمی‌کنیم.»
| دریافت نسخه پی دی اف |
| دریافت نسخه متنی |
