وحدت همچنان نیاز زمانه
مهدی سعیدی
روزنامه نگار
در همان ابتدای شکل‌گیری جمهوری اسلامی دشمنان انقلاب تلاش کردند با بزرگنمایی اختلافات تاریخی شیعه و سنی، مانع از گسترش اندیشه‌های رهایی‌بخش انقلاب اسلامی در بیشتر کشورهای منطقه و جهان اسلام شوند. این رویکرد با استقبال حاکمیت‌های دیکتاتوری در کشورهای اسلامی همراه شد که صدور ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی می‌توانست زمینه‌های فروپاشی و سرنگونی آنان به دست نهضت‌های آزادی‌خواهانه را فراهم آورد. در این شرایط، پیشنهاد نام‌گذاری و معرفی ایام میلاد نبی مکرم اسلام(ص) به عنوان «هفته وحدت» از سوی حضرت امام(ره) گامی اساسی در خنثی‌سازی این سناریوی دشمن بود.
محور قرار دادن وحدت در تعاملات بین مذهبی به مثابه اساسی‌ترین راهبرد، آنقدر عمیق و هدایت‌گر است که امروز دشمن همه توان خود را برای ضربه زدن به آن جمع کرده است. راهبرد «اختلاف بینداز و حکومت کن» راهبردی استعمارگرانه است که سالیان متمادی انگلیسی‌ها در به‌کارگیری آن پیشینه دارند و دکترین وحدت جهان اسلام، به‌طور مستقیم همین ترفند را نشانه رفته است.
وحدت در این نگاه برخاسته از نگاه دشمن‌شناسانه‌ای است که عمق اردوگاه دشمن را رصد می‌کند و به خوبی می‌بیند که دشمن رکن اسلام و منافع ملت‌های مسلمان را تهدید می‌کند! محوریت وحدت نیز اعتصام به حبل‌الله و تمسک به قرآن و شخصیت رحمه‌للعالمین حضرت محمد مصطفی(ص) است که مورد قبول همه فرق اسلامی است. در این راهبرد، مسلمانان با توجه به وجوه مشترک‌شان باید با همگرایی حداکثری علیه دشمنی ایستادگی کنند که با ذات اسلام عناد دارد و جز به نابودی آن نمی‌اندیشد و در این دشمنی و عداوت تفاوتی بین شیعه و سنی قائل نیست!
در این نگاه «وحدت» خود شاخصه و سنگ محکی است که دیگر اقدامات را می‌توان با آن سنجید؛ عملی که تقویت‌کننده وحدت است، امری حق و درست و تضعیف‌کننده آن باطل و نادرست خواهد بود. وحدت به آن معنا نیست که هر یک از فرق اسلامی از باورهای خود دست بکشند یا هر گونه مباحث علمی تعطیل شود؛ بلکه تأکید بر آن است که اختلافات و مناقشات به عاملی برای سوء‌استفاده دشمن مشترک نینجامد. رهبر معظم انقلاب اسلامی با صراحت اعلام می‌کنند: «این غلط است که ما به نام ایمان اسلامی یا ایمان مذهبی حرفی بزنیم و کاری بکنیم که تعصب‌های فرقه‌ای را دائم مشتعل کنیم و همه را به جان هم بیندازیم. قضیه اصلاً این طوری نیست. به ایمان خودتان پایبند باشید. با هر کسی هم که از لحاظ ایمان مذهبی یا دینی با شما مخالف است، بحث بکنید، مجادله بکنید، استدلال بکنید، منطق بکنید و او را به فکر خودتان معتقد بکنید؛ امّا تعصب‌افروزی نکنید: «و جادلهم بالّتی هی احسن.» این قرآن است. چرا یک عدّه‌ای نمی‌فهمند؟ من نمی‌دانم.»
مصائب ایجاد شده در چند سال اخیر در منطقه به خوبی اهمیت راهبرد اساسی حکیم بزرگ انقلاب اسلامی را آشکار می‌کند. به واقع، وضعیت بغرنجی که در جهان اسلام و منطقه خاورمیانه امروز با آن مواجه هستیم، کاملاً محصول بی‌توجهی به راهبردی است که در قالب هفته وحدت، بزرگان شیعه و سنی بر آن تأکید کرده‌اند که اگر همین راهبرد با فهمی عمومی همراه می‌شد، بدون شک امروز اوضاع جهان اسلام از افغانستان و پاکستان تا عراق و سوریه و یمن و شمال آفریقا این‌چنین نبود و شکل‌گیری جنگ‌های نیابتی و قدرت‌یابی تفکرات سلفی‌ـ تکفیری در منطقه ممکن نمی‌شد!
وحدت در سطح جهان اسلام سطح عالی وحدتی است که برای امروز جامعه اسلامی به آن نیازمندیم؛ اما نباید فراموش کرد که در سطح داخل کشور و تعاملات گروه‌های گوناگون اجتماعی‌ـ سیاسی داخلی نیز نیازمند وحدت هستیم. محور این وحدت نیز باید آرمان‌های اسلام و انقلاب، رهنمودهای حضرت امام(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی، قانون اساسی و منافع ملی باشد. برای مناقشات و رقابت‌های سیاسی باید حدودی را مشخص و در چارچوب آن رقابت کرد و حاصل رقابت‌ها باید ارتقا و کارآمدی باشد، نه کاستن از همگرایی و افزایش کدورت‌ها و صرف بیهوده توان و انرژی افکار عمومی. به تعبیر رهبر حکیم انقلاب اسلامی، «منظور ما از وحدت چیست؟ یعنی همه مردم یکسان فکر کنند؟ نه. یعنی همه مردم یک نوع سلیقه سیاسی داشته باشند؟ نه. یعنی همه مردم یک چیز را، یک شخص را، یک شخصیت را، یک جناح را، یک گروه را بخواهند؟ نه؛ معنای وحدت اینها نیست. وحدت مردم، یعنی نبودن تفرقه و نفاق و درگیری و کشمکش.»
| دریافت نسخه پی دی اف |
| دریافت نسخه متنی |