پرونده | مکتب عشق

نقش و جایگاه بسیج در انقلاب اسلامی بر همه ملت ایران و ارادتمندان انقلاب اسلامی در دنیا، روشن است؛ چراکه بسیج با تدبیر حضرت امام(ره) ایجاد شد و تشکیلات و ساختار آن، زمینه‌ای را فراهم کرد تا ظرفیت‌های مردمی برای دفاع از انقلاب و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی و با استفاده از آن و با نگاه مردمی، انقلابی، رویکرد بسیجی و جهادی به صحنه بیاید. آنچه ما امروز از عزت، سرافرازی و داشتن یک کارنامه درخشان انقلاب در مقاطع و مراحل حساس داریم، مدیون نقش‌آفرینی بسیج و بسیجیان و این تفکر، تشکل و ساختار انقلابی هستیم. حجم و گستردگی این تفکر و تشکل، به موازات ملت ایران و عظمت همه عرصه‌های انقلاب اسلامی ایران است؛ یعنی بسیج، یک حزب و تشکیلات سیاسی نیست؛ بلکه ظرفیت فوق‌العاده‌ای است که با نگاه به عملکردهای آن، می‌توان علت پیروزی‌ها و موفقیت‌های نظام اسلامی را متوجه شد.
با توجه به کارکردهایی که بسیج در دوران دفاع مقدس و مقاطع بعد از آن، تا به امروز داشته و نقش‌آفرینی‌هایی که در حل مشکلات مربوط به بیماری کرونا و رزمایش کمک مؤمنانه داشته و توانسته است این حجم وسیع خدمت‌رسانی را به صحنه بیاورد و مشکلات ناشی از وضعیت شیوع بیماری کرونا را مدیریت کند، می‌توان گفت بسیج در بطن انقلاب و نظام بوده و به ولایت وصل است. بسیج کارنامه‌ موفقی در عرصه‌های مختلف داشته که خدمت‌رسانی در مدیریت مشکلات کرونا یکی از آنهاست. نوع کارکردها و نقش‌های بسیج می‌تواند برای نظام تعیین‌کننده باشد، لذا یک تشکیلاتی با این همه عظمت، اصلاً در قالب تشکیلات سیاسی نمی‌گنجد که در قاموس نگاه یک حزب یا یک تفکر سیاسی یا جریان سیاسی باشد. واقعیت این است که همه جریان‌های سیاسی باید از این تشکیلات الهی درس بگیرند و مدل مدیریتی و نقش‌آفرینی بسیج را در ساختارهای خود پیاده کنند؛ لذا بسیج یعنی مجموعه‌ای که نگاهش به ولایت است و گوش به فرمان ولایت است. کارنامه بسیج در دوران دفاع مقدس، دفع فتنه‌ها و خطرات داشته، نشان می‌دهد این نهاد با همین مدل و سیاقی که تا الآن داشته، متعلق به همه ملت ایران است و باید با این مدل کار خود را ادامه دهد تا شاهد موفقیت‌های بزرگ دیگر هم باشیم.
بسیج برای تحقق هر وظیفه از وظایفی که انقلاب اسلامی به عهده ملت ایران گذاشته است، می‌تواند نقش‌آفرینی داشته باشد؛ به عبارتی بسیج تشکیلاتی است که باید ارتقای نگاه و بینش و بصیرت ملت ایران و شناخت دوستان و دشمنان و مدل‌های رفتار با پدیده‌های روز را به طور طبیعی دنبال کند؛ در حالی که دنبال کردن این موضوعات در پرتو همان نوع نگاه به انقلاب اسلامی و ولایت است. چراکه بسیج به لحاظ ساختاری در چارچوب نظام اسلامی طراحی شده و گوش به فرمان ولایت است و در مسیر تحقق منویات رهبر حکیم انقلاب برای کارآمدی بیشتر حکومت اسلامی باید نقش‌آفرین باشد.

بسیج مجموعه‌ای است که از ابتدای تشکیل آن تا به امروز خالق حماسه‌های بزرگ و بی‌نظیری بوده است؛ امامِ به خدا پیوسته ما بهترین و زیباترین جملات و کلمات مانند «بسیج لشکر مخلص خداست» و«جندالله» را درباره بسیج بیان فرموده‌اند. به اعتقاد بنده، اگر بخواهیم بسیج را به درستی و زیبایی تعریف و تفسیر کنیم، باید به بیانات حضرت امام(ره) و رهبر فرزانه انقلاب برگردیم که زیباترین واژه‌ها را در زمینه بسیج فرموده‌اند. رهبر معظم انقلاب درباره بسیج می‌فرمایند: «بسیج یک نعمت است و قدر این نعمت را بدانید که اگر قدر آن را ندانید، به عذاب الهی دچار می‌شوید و عذاب الهی هم این است که شما این نعمت را از دست می‌دهید.» بسیج همان لشکر بزرگی است که توانست در کوتاه‌ترین زمان ممکن بیماری فلج اطفال را در کشور ریشه‌کن کند، در جنگ تحمیلی معجزه‌ها کرد و حوادث گوناگون داخلی را مدیریت کرد و اجازه نداد آسیبی به ارکان نظام اسلامی وارد شود.
اگر بخواهیم به خوبی بسیج را تفسیر کنیم، باید بسیج را جلوه برجسته این دعای شریفه بدانیم:«اللّهُمَّ اجْعَلْنِى مِنْ جُنْدِک فَإِنَّ جُنْدَک هُمُ الْغَالِبُونَ، وَاجْعَلْنِى مِنْ حِزْبِک فَإِنَّ حِزْبَک هُمُ الْمُفْلِحُونَ. وَاجْعَلْنِى مِنْ أَوْلِيَائِک فَإِنَّ أَوْلِياءَک لَاخَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛ این دعا می‌فرماید که خدایا من را جزء لشکریان خود قرار بده، چون همانا لشکریان تو پیروز و غالب هستند و من را جزء حزب خود قرار بده. وقتی می‌گوییم بسیج سیاسی است، اما سیاست‌زده نیست، بسیج را مصداق این دعای شریفه می‌دانیم. بسیج از خدا خواسته است تا نامش در دفتر حزب‌الله نوشته شود؛ وقتی مجموعه‌ای منتسب به حزب خدا باشد، یعنی به هیچ جریان دیگری وابستگی پیدا نمی‌کند. در واقع سیاست را بلد است اما سیاست‌زده نمی‌شود و وارد جناح‌های سیاسی نمی‌شود، در حالی که جناح‌های سیاسی را می‌شناسد، همچنین وارد کانون‌های قدرت و ثروت نمی‌شود؛ اما کانون‌های قدرت و ثروت را کاملا ًمی‌شناسد. این عبارت به معنای این است که بسیج در معادلات سیاسی می‌تواند به حد اعلا تأثیرگذار باشد، اما نباید خود را خرج جریان‌های سیاسی کند که این به معنای سیاسی بودن بسیج است و در عین حال که سیاست‌زده و سیاسی کار نیست، بصیر، آگاه، به روز، تحلیگر و تحلیل‌کننده است و خود را درون بازی‌های سیاسی نمی‌اندازد.
بسیج همواره موفق عمل کرده است و با آگاهی و بصیرت وارد صحنه‌های نظام اسلامی شده؛ اما هیچ وقت در بسیج سیاست‌زدگی نبوده است. بسیاری از افراد بسیجی هستند مثل اینکه بنده بسیجی هستم و نماینده ملت در مجلس و سیاسی هم هستم که نظرات سیاسی‌ام را در قالب نماینده بودنم بیان می‌کنم. نه تنها بسیجی‌ها، بلکه پاسدارها نیز سیاسی هستند اما وارد دستجات سیاسی نمی‌شوند. مهم این است که سازمان‌های مربوطه ورود نمی‌کنند و این مسائل با همدیگر فرق دارند. سال‌های طولانی از عمر بسیج گذشته است؛ اما تا به حال کسی نشنیده است که سازمان بسیج فلان تصمیم سیاسی را گرفته است؛ ممکن است حتی شخصی در رأس بسیج هم حرفی زده یا پیشنهادی داده باشد که نظر و پیشنهاد خود او بوده است نه سازمان بسیج.
مهم‌ترین شاخصه‌های بسیج در وهله اول بهره‌گیری از نظام سیاسی مبتنی بر دین و آموزه‌های دینی بوده و مکتبی است، لذا پایه‌های اصلی بسیج مکتب محور، دین محور، اعتقاد محور و مردم محور است، پس دو ویژگی مهم بسیج مردمی بودن و مکتبی بودن است. اگر هر ارتشی این دو ویژگی را داشته باشد، پیروز میدان است. امکان ندارد ارتشی بگوید من موفق هستم؛ اما عقبه مردمی نداشته باشد. همچنین در نظام سیاسی مبتنی بر دین، امکان ندارد که مردمی باشد اما بگوید من مکتبی نیستم. مکتبی بودن یعنی ولایت‌محور، دین‌محور و حتی سیاسی بودن است. امام خمینی(ره) عبارت زیبایی را در این خصوص می‌فرمایند: «والله اسلام تمامش سیاست است.» ایشان حتی قیام عاشورا را سیاسی می‌دانند؛ چرا که این قیام مقابله با دشمن بوده است و تا وقتی بصیرت و آگاهی وجود نداشته باشد، نمی‌توان در قیام شرکت کرد. وقتی لشکری حق محور، تکلیف محور و ولایت محور باشد و بر پایه آموزه‌های اعتقادی حرکت کند، آنگاه می‌گوییم مکتب‌محور و دین‌محور است، لذا بسیج مکتبی و مردمی است.

—————————————————————————-

 

اصولاً کسی که می‌خواهد انقلاب خود را حفظ کند و در صدر پیشرفت در سطح کشور خود، منطقه و بین‌الملل نقش‌آفرین باشد، باید تحلیل جامعی از سطح بین‌الملل، منطقه و داخلی داشته باشد. بسیجی که می‌خواهد از انقلاب پاسداری کند، باید نگرش خود را نسبت به مسائل سیاسی داخلی، منطقه‌ای و بین‌الملل وسعت بخشد و نگاهش به گونه‌ای باشد که تمام پدیده‌هایی را که امروز اتفاق می‌افتد، پیش‌بینی کرده باشد و در واقع یک آینده پژوهشی نسبت به جهان و منطقه داشته باشد تا بتواند با موفقیت عمل و رفتار کند. اگر امروز می‌بینید بسیاری از اقدامات آمریکایی‌ها در سطح منطقه‌ ناکام می‌ماند، به دلیل همین جامعیت نگاه رهبر معظم انقلاب نسبت به تحلیل مسائل آینده دنیا و منطقه است. بنابراین بسیجی باید همین وظیفه و نگاه را داشته باشد، البته این نگاه، جناحی نیست و نگاه کلان نسبت به انقلاب اسلامی، آینده انقلاب و مسائل آینده کشور و مردم و پیشرفت آن در همه جهات است. امروز لازمه نگاه و مدیریت جامع برای پیشبرد مسائل جامعه که از ضرورت‌هاست، داشتن نگاه سیاسی جامع در زیر سایه خرد و تعقل است که این نگاه در بسیج موج می‌زند و بسیجیان در سایه بینش و معرفت سیاسی می‌توانند بهتر نقش‌آفرینی کنند. بسیج، امروز به حمدلله به قدری بزرگ است که وسعت آن به اندازه وسعت جغرافیایی کشور است و وسعت دید و آینده‌نگری بسیج به اندازه منطقه غرب آسیا و گستره تمام دنیاست. لذا بسیج اصلاً قابل گنجاندن داخل یک حزب نیست و ظرفیت‌های آن بسیار بالاتر از حزب و جناح است؛ همه اینها به تفکر و تشکل بسیج برمی‌گردد که امام بزرگوار آن را برپا و ایجاد کرده است و امروز رهبر معظم انقلاب آن را به خوبی هدایت می‌کنند و با وسعت دادن به ظرفیت آن، جلو می‌برند و مردم از ظرفیت‌ها و مزیت‌هایی که بسیج داخل کشور ایجاد کرده است، به خوبی استفاده می‌کنند.
بسیج یعنی نیروهای مردمی، چراکه از بطن مردم است و نمی‌توان آن را از مردم جدا کرد. بسیج یعنی همان بسیج مردمی، لذا هر چه از عنوان بسیج بگوییم برای همه و عامه مردم است. امام راحل درخصوص تفکر بسیجی فرمودند اگر تفکر بسیجی نهادینه شود، این کشور بیمه خواهد شد. بنابراین مهم است که تفکر بسیجی در جامعه نهادینه شود و آحاد ملت از پیر و جوان گرفته تا نوجوانان در خدمت کشورشان باشند. ما برای اینکه بتوانیم کشور را بسازیم باید نگاه «ما می‌توانیم» درون ما پیدا شود. این نگاه و انگیزه «ما می‌توانیم» یک برش سیاسی خیلی بزرگ و عظیمی است که اگر در ما انسان‌ها تجلی پیدا کند، بسیاری از کارها را می‌توانیم انجام دهیم، پس باید باور کنیم و اعتقاد داشته باشیم که کشور خود را به سمت رشد و توسعه جلو ببریم. کسانی که به هر طریقی می‌خواهند در این راه سنگ‌اندازی کرده و این انقلاب را به بیگانگان وابسته کنند، وقتی حرکت‌های عظیم مردمی را ببینند، ناچار هستند خود را با داخل هماهنگ کنند. قدر مسلم این است که امروز بسیج می‌تواند نگاه وحدت عمل و محور جهش در تمام زمینه‌ها و سیاست‌های بالادستی نظام و سیاست‌هایی را که رهبر معظم انقلاب در بخش‌های مختلف دارند، اجرایی کند. البته به شرطی که اجازه دهند بچه‌های بسیجی از تمام قوای خود استفاده کنند و به آنها امکان و فرصت دهند تا این جوان‌های پر از عشق، خلاقیت و ابتکار، ظرفیت‌ها و توانمندی‌های خود را برای خدمت به کشور ارائه کنند و در مقابل آنها سنگ‌اندازی نکنند. ما کشوری داریم که به دیگران نیازی نداریم و الحمدلله منابع مادی و انسانی غنی داریم و فقط باید اجازه داد تا امکانات در اختیار این عزیزان قرار گیرد که در آن صورت مزایای آن را خواهیم دید.
بسیج در برخی از مقاطع به خوبی عمل کرده و عملکرد آن بسیار والا بوده است، البته فراز و فرودهایی نیز داشته است و نمی‌توان گفت همیشه در فراز بوده است؛ در بعضی جاها نتوانستیم ظرفیت‌هایی را که در جامعه وجود دارد، به کار بگیریم. ما ظرفیت‌های عظیم مردمی داریم که در بستر بسیج هستند و این فرودها، به دلیل عدم حمایت‌هایی بوده که از بسیج شده است. بعضی از دولت‌ها رابطه خوبی با بسیج نداشته‌اند و اجازه نداده‌اند بسیج بتواند این ظرفیت‌ها را به خوبی استفاده کند، در حالی که بسیج ظرفیت خوبی دارد و مورد حمایت مردم است. اصل موضوع این است که مردم از آن حمایت می کنند و حمایت مردم سبب شده تا بسیج در همه جا موفق و پیروز باشد. نمونه‌های حمایت مردم را در هشت سال دفاع مقدس، مقابله با فتنه‌های بزرگ و در همه جا دیده‌ایم.

—————————————————————————-

بسیج یکی از ابتکارات حکیمانه امام(ره) بود و هر چه از زمان تولد این شجره طیبه می‌گذرد، آثار و برکات آن بیش از پیش ‌نمایان می‌شود و اهمیت و تأثیرگذاری خود را بیشتر نشان می‌دهد. به عبارتی، بسیج به الگویی تبدیل شده است که تکرار آن را در جبهه‌های مقاومت و کشورهای دیگر مشاهده کرده‌ایم؛ لذا نقش‌آفرینی این مدل و الگو از مرزهای ایران فراتر رفته است. بسیج که با فرمان حضرت امام(ره)، معمار انقلاب اسلامی در سال 1358 متولد شد، به حق پشتوانه انقلاب اسلامی است.
پشتوانه انقلاب اسلامی یعنی مهم‌ترین رفتار سیاسی و تکیه‌گاه انقلاب اسلامی بودن که یکی از مهم‌ترین نقطه‌های تکیه‌گاه جمهوری اسلامی، همین شجره طیبه بسیج است؛ از این رو سیاسی بودن به معنای اصل انقلاب و نظام را حمایت و پشتیبانی کردن است.
رهبر معظم انقلاب در بخشی از بیانات خود درباره بسیج فرموده‌اند: «بسیج عرصه عمومی است». به این معنا که بسیج به هیچ زمان و مکان یا قشر و جنس خاصی محدود نیست و مربوط به همه زمان‌ها، مکان‌ها و همه انسان‌هایی است که دل در گرو انقلاب اسلامی دارند. به اعتقاد معظم‌له، هر جا انحرافی مشاهده شد، بسیج مقابل این ایستاده و می‌ایستد. رفتار سیاسی بسیج نشان‌ می‌دهد در جاهایی که افراد یا جریان‌هایی بخواهند انقلاب اسلامی را از مسیر خود خارج یا دچار انحراف کنند، بسیج حضور دارد که در واقع یک حضور آگاهانه و رفتار سیاسی است.
رفتار یا اقدامات سیاسی به این معنا نیست که بسیج بخواهد در خدمت یک جریان یا حزب سیاسی خاص قرار بگیرد؛ ممکن است در موقعیت‌ها و زمان‌هایی یک جریان سیاسی دیگری هم پشتوانه انقلاب اسلامی باشد؛ این همسویی بسیج با یک جریان سیاسی در جلوگیری از انحراف و پشتیبانی از انقلاب اسلامی به معنای وابسته بودن بسیج به آن جریان نیست و این همسویی دو جریان است.
اتفاقاً این اتهام را که بسیجِ سیاسی به معنای خطی و جناحی بودن آن است، کسانی به آن وارد می‌کنند که از انقلاب اسلامی فاصله گرفته‌اند و به دنبال تحریف انقلاب اسلامی بوده و نگران این موضوع هستند که پشتوانه انقلاب همچنان مستحکم باشد و آنها نتوانند به انقلاب اسلامی آسیبی وارد کنند. بسیج از تحریفات و انحرافات در مسیر انقلاب اسلامی جلوگیری می‌کند و مقابل آنها می‌ایستد و پشتوانه اساس انقلاب و نظام است، در واقع یک رفتار سیاسی آگاهانه همراه با بصیرت است و افرادی از این موضوع ناراحت بوده و به آن نقد دارند که می‌دانند بسیج وظیفه و رسالت خود را به خوبی انجام داده و ان‌شاءالله از این به بعد نیز انجام خواهد داد؛ در حالی که آن را به سیاست زده بودن و وابستگی به یک جریان سیاسی خاص متهم می‌کنند.
به حتم یکی از وظایف بسیج آگاهی‌بخشی مردم نسبت به جریان‌های داخلی و خارجی است و لذا بسیجیان نیز باید آگاهی و بصیرت داشته باشند. شخصی که می‌خواهد یک رفتار آگاهانه داشته باشد، باید بداند این آگاهی ابعادی دارد که یکی از آنها شناخت جریان‌های سیاسی، تفکرات و اندیشه‌های مختلف سیاسی است.
بنابراین، هر مقدار که این شناخت و آگاهی عمیق‌تر و دقیق‌تر باشد، حرکت بسیج هم آگاهانه‌تر، عمیق‌تر و دقیق‌تر است. در کلام بزرگان دین و آموزه‌های دینی خود این عبارت را داریم که هیچ حرکتی نیست مگر اینکه تو در آن، نیازمند به یک معرفت و شناخت هستی؛ چراکه آن معرفت و شناخت است که حرکت مزبور را جهت، عمق و استحکام می‌بخشد. حرکت‌های بدون معرفت، ممکن است سردرگم باشند یا اینکه استحکام لازم را نداشته باشند و در طول زمان با وزش نسیم‌ها و وسوسه‌هایی از مسیر اصلی خود خارج شوند؛ بنابراین این شناخت و آگاهی که لازمه یک حرکت دقیق و درست است، از وظایف و رسالت بسیج است.