روس‌ها و درک درست از یک تهدید
طی روزهای گذشته ارتش روسیه با موافقت مجلس این کشور، گام‌هایی بلند و جدی را برای مبارزه با داعش در سوریه برداشت و در چندین نوبت، مواضع گروهک تروریستی داعش را به‌شدت بمباران کرد. اقدام روس‌ها در سوریه با چنین کیفیتی، توجه همگان را به خود جلب کرد و با واکنش‌های گوناگون روبه‌رو شد، درحالی‌که ورود ارتش روسیه به سوریه برای مبارزه با گروه‌های تروریستی، به دعوت دولت قانونی سوریه انجام شده است، اما این ورود با مخالفت کشورهای عضو ائتلاف مبارزه با داعش روبه‌رو گردید. چگونگی ورود جدی روسیه به صحنه نبرد مبارزه با تروریست‌ها از یک طرف و مخالفت‌های کشورهای مدعی مبارزه با داعش در سوریه با این اقدام روس‌ها از طرف دیگر، پرسش‌های مهمی را در اذهان ایجاد کرده است؛ پرسش‌هایی از قبیل:
۱ـ روس‌ها با چه اهداف و انگیزه‌هایی به‌صورت پرحجم و جدی وارد معادلات سوریه و مبارزه مستقیم با گروه‌های تروریستی در این کشور شده‌اند؟
۲ـ چرا ائتلاف مدعی مبارزه با داعش در سوریه و عراق، نه‌تنها از ورود روسیه به عرصه نبرد با تروریست‌ها حمایت نکرد، بلکه نسبت به این ورود واکنش منفی از خود نشان داد؟
برای نمونه، به گزاره‌های زیر توجه شود:
الف‌ـ اوباما: حملات روسیه، سوریه را وارد باتلاق می‌کند.
ب‌ـ اولاند: به پوتین گفتم، حملات روسیه در سوریه تنها باید منحصر به داعش باشد.
ج‌ـ اردوغان: به پوتین گفته‌ام که با حملات هوایی روسیه در سوریه مخالفیم.
مخالفت صهیونیست‌ها، برخی از کشورهای عربی ، از جمله عربستان با اقدام روس‌ها نیز قابل توجه است.
در پاسخ به پرسش اول باید گفت، مهم‌ترین عاملی که پای روس‌ها را به صحنه سوریه به شکل جدی و قاطع باز کرد، فهم و درک درست روس‌ها از تهدید در وضعیت کنونی است. روس‌ها در یک جمع‌بندی از تحولات منطقه، به این مطلب مهم دست یافته‌اند که گروه‌های تروریستی فعال در سوریه و عراق، به‌ویژه داعش، یک تهدید بالقوه جدی علیه منافع، امنیت و تمامیت ارضی آنها هستند. گزاره‌های زیر، در رسیدن روس‌ها به چنین برآورد راهبردی از وضعیت، بسیار مؤثر بوده است:
۱ـ بخش قابل توجهی از عناصر فعال در میان گروه‌های تکفیری و تروریستی، مانند داعش، از نظر ملیت و تابعیت روسی، یا از کشورهای آسیای میانه و حوزه قفقاز بوده و با هدف جهاد و تشکیل حکومت اسلامی به سوریه و عراق مهاجرت کرده‌اند و در آینده با چنین تفکراتی به کشورهای خود بازخواهند گشت.
۲ـ سرکردگان گروهک تروریستی داعش با تشکیل خلافت اسلامی به‌دنبال تحت سلطه درآوردن تمامی سرزمین‌های اسلامی و از جمله کشورهای مسلمان‌نشین شوروی سابق می‌باشند.
۳ـ روسیه تمامی مرزهای شوروی سابق را، مرزهای امنیت ملی خود تعریف کرده، براین اساس، هر نوع تهدیدی علیه هر یک از کشورهای مسلمان‌نشین در آسیانه میانه و قفقاز را، تهدید علیه ثبات و امنیت خود می‌داند.
۴ـ کشورهای غربی و صهیونیست‌ها، به کمک برخی از دولت‌های منطقه با راه‌اندازی گروه‌های تروریستی و تجهیز آنان و از جمله داعش، اهداف خاص سیاسی را در منطقه دنبال کرده و این اهداف در نقطه مقابل منافع کشورهایی چون روسیه است.
۵ـ آمریکایی‌ها ایجاد بحران در حوزه امنیت ملی روس‌ها را به‌مثابه یک هدف راهبردی دنبال کرده، در صورت امکان به‌دنبال تجزیه کشور روسیه خواهند بود.
با توجه به گزاره‌های مذکور، روس‌ها به‌درستی دریافته‌اند، گروه‌های تروریستی چون داعش در صورت موفقیت در سوریه و تثبیت موقعیت خود در این کشور، در آینده نه‌چندان دور با حمایت‌های پشت صحنه غرب، به‌ویژه آمریکا، مدعی برپایی خلافت اسلامی در کشورهای مسلمان‌نشین در قلمرو امنیتی روسیه خواهند بود. معنای این ارزیابی آن است که سرکردگان گروهک تروریستی داعش، در آینده با استفاده از عناصر روس‌تبار و دیگر کسانی که از جمعیت‌های مسلمان‌نشین شوروی سابق به این گروهک ملحق شده‌اند، به‌راحتی قادر خواهند بود با اعلام این سرزمین‌ها به‌مثابه سرزمین جهاد و خلافت اسلامی، امنیت روسیه را به‌صورت جدی با خطر روبه‌رو کرده و بحران را به این سرزمین‌ها منتقل کنند. بنابراین روس‌ها، تهدید بالقوه داعش در سوریه و عراق را یک تهدید بالفعل جدی در آینده برای خود ارزیابی می‌کنند. با چنین درک درستی از تهدید است که پوتین در جایگاه رئیس‌جمهور روسیه، تصمیم گرفت با تروریست‌ها در سوریه و احتمالاً عراق، به‌صورت جدی وارد مبارزه شود و مجلس این کشور نیز با چنین درخواست و اقدامی موافقت کند.
با چنین نگاهی به اوضاع و تحولات منطقه است که پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در دفاع از اعزام نیروهای نظامی کشورش برای جنگ با تروریست‌ها در سوریه، با صراحت می‌گوید: منتظر آمدن تروریست‌ها به روسیه نمی‌مانیم و ترجیح می‌دهیم با آنها در سوریه بجنگیم.
اما در پاسخ به پرسش دوم باید گفت، ائتلاف مبارزه با داعش با رهبری آمریکا، یک ائتلاف دروغین بوده و این ائتلاف هرگز به‌دنبال نابودی تروریست‌ها و ریشه‌کن کردن آنها نیست. عملکرد چندماهه این ائتلاف در سوریه و عراق نشان می‌دهد، این ائتلاف نه‌تنها به‌دنبال نابودی داعش نیست، بلکه به‌دنبال مدیریت داعش در راستای منافع و اهداف خود در منطقه است.
دکتر یدالله جوانی
دیدگاه خود را ثبت کنید
آیا می خواهید به گفتگو بپیوندید؟احساس رایگان برای کمک!