شاید برای عضو شدن در یک شبکه اجتماعی، صدامحور بودن آخرین گزینه‌ای باشد که برای کاربران جذاب باشد؛ اما کلاب‌هاوس در مدت یک سالی که از آغاز فعالیتش می‌گذرد، به یکی از روبه‌رشدترین شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است. کلاب‌هاوس در آوریل سال ۲۰۲۰ را پل دیویسن و روهان ست راه‌اندازی کردند؛ درست در زمانی که شیوع کرونا روز به روز افزایش می‌یافت و افراد بیشتری دورکار یا در قرنطینه قرار می‌گرفتند. در این شبکه اجتماعی کلاب‌ها یا باشگاه‌هایی وجود دارند که افراد عضو آن می‌شوند و گفت‌وگو می‌کنند. در ابتدای راه‌اندازی این شبکه، کاربران آن به زحمت به هزار نفر می‌رسید که تعداد زیادی از آنها هم سرمایه‌دارانی بودند که از ترس کرونا خود را قرنطینه کرده بودند و قرارهای کاری را در این نرم‌افزار انجام می‌دادند. این شبکه یک ماه بعد از راه‌اندازی توانست محبوبیت قابل توجهی پیدا کند و براساس اطلاعات از دسامبر سال ۲۰۲۰، این برنامه۶۰۰ هزار کاربر ثبت شده داشت که فقط با دعوتنامه برای کاربران سیستم عامل ios در دسترس بود. بله، برای عضویت در این شبکه اجتماعی حتما باید یکی از کاربران عضو در این شبکه شما را دعوت کند. پیشتر حدود 15 سال قبل سرویس پست الکترونیکی گوگل با دریافت دعوتنامه قابل عضو شدن بود. ارزش این نرم‌افزار در حال حاضر 4 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
درباره شکل‌گیری کلاب‌هاوس به وسیله «پل دیویسن» و «روهان ست» حرف‌های بسیاری در شبکه‌های اجتماعی نقل می‌شود. این برنامه با سرمایه‌گذاری و وامی که شرکت «اندرسن هورویتس» به «دیویسن» و «ست» می‌دهد، سر و شکل اولیه خود را می‌یابد. شرکت سرمایه‌گذاری اندرسن هورویتس به وسیله دو شریک خود به نام مارک اندرسون و بنجامین آبراهام هوروتیس اداره می‌شود. اصالت هوروتیس به یهودیان مهاجر به آمریکا بر می‌گردد و از نظر سیاسی قائل به ایران‌هراسی و دشمنی علنی با ایران است. مارک اندرسن هم وضعیت بهتری ندارد و شبکه اجتماعی توئیتر حساب وی را به دلیل اینکه سخنان یک فرد ضداسلام به نام مایلو یناپولس را منتشر کرده بود، محدود کرد. مایلو یناپولس در حالی مورد حمایت اندرسن، مالک شرکت سرمایه‌گذار بر روی کلاب‌هاوس است که یک همجنس‌گرای ضداسلام با دیدگاه‌های بسیار تند است و به دلیل بیان اعتقاداتش به صورت عریان و رکیک، از سوی بسیاری از رسانه‌ها و حتی کشورها بایکوت شده است.
بنابراین باید گفت، اگرچه سازندگان این برنامه تلاش دارند آن را یک استارتاپ معرفی کنند که ایده‌اش به یکباره شکل گرفته است، اما وقتی به سرمایه‌گذاران کلاب‌هاوس می‌نگریم و یک یهودی ایران‌ستیز و یک تاجر اسلام‌ستیز را می‌بینیم که به سختی می‌توانیم باور کنیم، چنین حمایتی بی‌جهت و بی‌دلیل پشت سر کلاب‌هاوس باشد! به خصوص وقتی که این نرم‌افزار به یکباره مانند بمب در فضای مجازی ایرانیان منفجر شد و در تعطیلات نوروزی در هر جمعی، صحبت از این نرم‌افزار بود! اگر حتی این استقبال عجیب ایرانیان از آن را عادی بدانیم، همزمانی داغ شدن این نرم‌افزار و انتخابات ریاست‌جمهوری ایران تأمل‌برانگیز است که باید به آن توجه کرد. جواب این چراها و بسیاری از چراهای دیگر را شاید در یک اتاق و باشگاهی مخفی در کلاب‌هاوس بتوانیم بشنویم، باشگاهی که فقط اعضای خاص امکان حضور در آن را دارند!
در هفته‌های گذشته، کاربران ایرانی کلاب‌هاوس برای استفاده از این نرم‌افزار با مشکل مواجه شدند و خبر فیلتر شدن آن به گوش رسید. «محمدجواد آذری‌جهرمی» وزیر ارتباطات درباره فیلتر این برنامه گفت: «مشکل کلاب‌هاوس مربوط به یکی از اپراتورهای کشور بود که اختلالی در برخی مناطق کشور داشت و ربطی به فیلترینگ ندارد. حتی سازمان تنظیم مقررات وزارت ارتباطات با ارسال هشدار به سه اپراتور اصلی کشور آنها را متهم به اختلال در کلاب‌هاوس کرد و به اپراتورها ۲۴ ساعت فرصت داد تا اختلال مشهود در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس را بر طرف کنند.»
به عقیده بسیاری از کارشناسان، درز اطلاعات در این نرم‌افزار بسیار بالاست. چه اطلاعات محرمانه که با حضور شخصیت‌های مهم در اتاق‌های گفت‌وگو آن ممکن است لو برود و چه داده‌های کلانی که با آنها به راحتی می‌شود جامعه ایرانی را پایش و افکارسنجی کرد. این نرم‌افزار از نظر امنیتی هم استاندارد بالایی ندارد، به طوری که هک شدن و لو رفتن اطلاعات کاربران آن هفته پیش منتشر شد! همین مشکلات امنیتی و اطلاعاتی سبب شده است که این نرم‌افزار در برخی کشورها، مانند چین و اندونزی فیلتر شود. عمان هم این شبکه اجتماعی را به دلیل اینکه مجوز فعالیت در آن کشور را ندارد، فیلتر کرده است. به تازگی ترکیه قانونی را تصویب کرده است که شبکه‌های اجتماعی به‌ویژه توئیتر و فیس‌بوک موظف هستند در ترکیه نمایندگی دایر کنند و باید دستورات دادگاه‌های ترکیه را در خصوص حذف برخی از مضامین و محتواهای خاص بپذیرند، در غیر این صورت باید جریمه‌های مالی سنگینی پرداخت کنند. بسیاری از کشورهای دیگر برای فعالیت شبکه‌های اجتماعی در فضای سایبری خود، قوانین سختگیرانه‌ای دارند که درصورت رعایت نکردن این قوانین، نرم‌افزارهای اجتماعی حق بودن و فعالیت در آن کشور را ندارند.
چیزی که مشابه آن در کشورمان دیده نمی‌شود و هرشبکه مجازی در هرجای دنیا در ایران می‌تواند فعالیت داشته باشد و اگر به دلیل نقض قوانین و انتشار محتواهای مجرمانه و حتی جنسی فیلتر شود، صدای مدعیان آزادی و… بلند خواهد شد در حالی که همان شبکه اجتماعی در کشورهای دیگر برای ادامه کار خود، باید قوانین و مقررات بسیاری را رعایت کند.
به نظر می‌رسد، می‌توان با سرمایه‌گذاری بیشتر و بهره‌بردن از نخبگان فناوری اطلاعات، بسترهای داخلی شبیه به کلاب‌هاوس را ایجاد کرد که دیگر نگران خروج داده‌ها از کشورمان و سوءاستفاده عوامل خارجی از آنها نباشیم. تجاربی که در دیگر شبکه‌های اجتماعی داخلی داشته‌ایم، که البته علل موفق نشدن کامل آنها بر می‌گردد به عدم حمایت و پشتیبانی لازم از آنها که در درجه اول از سوی دولت و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات باید انجام می‌شد.
باشگاه مخفی
نگاهی به کلاب‌هاوس و پشت‌پرده فراگیر شدن بین کاربران ایرانی
